Minglang Zhou: Wielokulturowość po chińsku – od tygla do szybkowaru

Wkrótce po przejęciu władzy w 2012 roku Xi Jinping zaczął pokazywać, jak jego zdaniem powinny wyglądać Chiny. Podczas drugiej konferencji roboczej w sprawie Xinjiangu (w maju 2014 roku) wezwał grupy etniczne do „rozwinięcia świadomości państwa, obywatelstwa i wspólnoty w zjednoczonych Chinach”. Trzy lata później, w trakcie obrad szóstego forum poświęconego Tybetowi, objaśnił, że na ową tożsamość składa się „pięć utożsamień”: z państwem, zjednoczonych narodem chińskim, chińską kulturą, partią i chińskim socjalizmem.

Sopa Rinpocze: List pożegnalny

Nie spłonę z powodu własnych spraw czy problemów, lecz uczynię to dla sześciu milionów rodaków, którym odebrano wszelką wolność.

Guli Hodzia: Co Chińczycy myślą O Ujgurach?

Osoby, które mają się za myślące niezależnie, niepodatne na pranie mózgu, uważają, że „prawa leży pośrodku”. I nawet ci, co krytykują politykę władz, czują osobliwą niechęć do zagłębiania się w kwestię prześladowania Ujgurów.

Oser: Ślubowanie Kardze

Chłopi z wiosek okręgu Kardze wybierali spośród siebie przedstawicieli, którzy po kolei szli do miasta rozrzucać ulotki i skandować patriotyczne hasła. Rodziny tych, których aresztowano, mogły liczyć na pomoc całej społeczności. Dwa dni po naszym wyjeździe przeczytałam w sieci, że skatowali kolejnego Tybetańczyka, który wołał o powrót Dalajlamy.

Zhu Yufu: Już czas

Już czas, ludu Chin! Już czas.

Plac należy do wszystkich.

Oser: Bezradność

Bracia nieulękli

w ogniu stojący

czy kulą czerwoną przeszyci?

Ciatral Rinpocze: O pożytkach z ratowania życia

Ci, których umysły skłaniają się ku cnocie i prawości,

Winni zakazać polowania i łowienia na swojej ziemi.

Sopa Rinpocze: Posłanie

Składam ciało w ofierze światła, by odegnać ciemności, by wyzwolić wszystkie istoty – które bez wyjątku były nam kiedyś matkami, a dziś powodowane niewiedzą popełniają czyny niegodziwe – z cierpienia, by poprowadzić je do Amitabhy, Buddy Nieograniczonego Światła. Moją ofiarę światła dedykuję wszystkim żyjącym istotom, nawet tak znikomym jak gnidy i wszy, aby uśmierzyć ich ból i przywieść je do Wyzwolenia

Czogjam Trungpa: Czerwona flaga nad Potalą

Nad Potalą unosi się czerwona flaga,

Tybetański naród tonie w morzu krwi

Oser: Używany Geda Tulku

A co w tej historii robi Geda Rinpocze z klasztoru Beri w Kardze? Razem z kolegami opracowuje programy i zasady przewodnie, mówiące o „etnicznej niepodległości”, „niezależnej republice sowieckiej” i „własnym terytorium Bopy”, oraz o „przyłączeniu wszystkich sił niepodległościowych do Armii Czerwonej” tudzież „przyjaźni łączącej lud Bopy ze wspierającymi ją ludźmi, krajami, rządami i armiami”. Nie ma po co dokuczać dalej – całą tę naiwność wystarczająco wyśmiała historia.

Ten Phun: Wróbel

Wrzaskliwy wróblu,

kiedy znikniesz z mojego parapetu?

Oser: Biała środa w Juszu

Czterystu, może pięciuset Tybetańczyków wyległo na stadion w centrum tego okręgowego miasta. Świeccy – kobiety, mężczyźni, miastowi, koczownicy, straganiarze, młodsi, starsi, ale głównie młodzi. Wszyscy ubrani po tybetańsku, każdy miał z sobą campę i kadzidło. Usiedli, zaczęli czytać z buddyjskich ksiąg i recytować modlitwy. W przerwach jedli suchą campę na znak, że nie mają nic poza bólem. Jedni modlili się o długie życie Dalajlamy, inni wołali, żeby Jego Świątobliwość pozostał w tym świecie na całą wieczność, albo krzyczeli, że Tybet czeka na wolność.

Tamdin Łangjal: Aku Pema

Aku Pemo!

Mocarny orle z białymi piórami,

Kiedy wzbijasz się w chmury, jesteś ozdobą nieba,

Kiedy szybujesz ku ziemi, radujesz urwiste skały.

Bez Ciebie strzeliste góry są martwe!

Oser: Zanieś André do domu

Bardzo lubię opublikowane przez Tibet Heritage Fund „Krótkie wprowadzenie do historycznej architektury lhaskiego Barkhoru”: czarno-białe ręcznie rysowane mapy i składane strony, przywodzące na myśl tradycyjne tybetańskie wydawnictwa. Małe, przenośne muzeum z obrazkami. Nie mogę się napatrzeć na te scenki z życia miasta, które karmią wyobraźnię i nostalgię. Chybotliwe ślady i murszejące cienie naszej rzeczywistości – a i wiele z nich zdążono już zniszczyć.

NN: Nie lepszy jeden Losar?

Jak mamy umawiać się na obchodzenie Losaru, skoro nie widać końca cierpień Tybetańczyków? W dodatku tu i tam pojawiają się rozporządzenia, które zmuszają nas do przełknięcia bólu i przylepienia do twarzy głupiego uśmiechu.

Dalajlama: Przesłanie na Dzień Ziemi 2021

Jeśli nasza planeta ma przetrwać, musimy systematycznie zwiększać świadomość ekologiczną i poczucie indywidualnej odpowiedzialności. Troska o środowisko powinna stanowić integralną część naszego codziennego życia.

Gangkje Drubpa Kjab: Umysł myśli tylko o pieniądzach

Słowem i duszą kupczy się dla zysku

Miłość i współczucie to mrzonki

Wszyscy myślą tylko o pieniądzach

NN: Losar

Losarze, kto dziedziczy twoją rozpacz?

Czemu mówią, żeś czasem radości?

Robert Barnett i Allen Carlson: Nowe wyzwania tybetańskiej diaspory

Nowy lider diaspory obejmie stanowisko w kluczowym momencie. Dalajlama, który w 2011 roku zrezygnował z ostatnich prerogatyw politycznych, kończy 86 lat, a przewodniczący Xi Jinping zaostrza kurs, jawnie dążąc do asymilacji Tybetańczyków i innych mniejszości narodowych. Na skutek dramatycznego wzrostu napięcia między Indiami i Chinami tybetańską granicę coraz trudniej pokonać ludziom i informacjom, przez co wyraźnie spada liczba doniesień o protestach.

Komitet Partii okręgu Serszul: Zobowiązanie mieszkańca do nieposiadania zakazanych zdjęć

Aby wywiązać się z „dwóch powinności” i dać wyraz wdzięczności za dobroć Partii, miłości Macierzy i przestrzegania prawa, zobowiązuję się do:

1. Przestrzegania zakazu nietrzymania w domu nielegalnych zdjęć i pism Dalajlamy.

Zatrzymanie wpływowego duchownego z Ngaby

Według tybetańskich źródeł Go Szerab Gjaco – nauczyciel buddyjski, popularny pisarz, mnich klasztoru Kirti w Ngabie (chiń. Aba), w prowincji Sichuan – został zatrzymany „pod koniec stycznia” przez funkcjonariuszy służby bezpieczeństwa.