Oser: Z okazji urodzin

Czekać można na wiele sposobów.

Na przykład malując Twoją twarz na ołtarzu.

Co z tego, że ktoś pozna i doniesie.

Dalajlama: Przesłanie dla ósmej światowej konferencji parlamentarzystów w sprawie Tybetu

Problem Tybetu jest z jednej strony kwestią prawdy, z drugiej zaś – zrozumienia umysłu, które służyć ma pielęgnowaniu współczucia i wewnętrznego spokoju. Innymi słowy, to nie tylko sprawa polityki, ale także pracy z umysłem w oparciu o rozum, nie wiarę.

Czogjam Trungpa: Kwiat jest zawsze szczęśliwy

Pszczoły śpiewają o samotności i płaczą.

Wodospad spieszy do morza.

Poetę porwał wiatr.

Oser: „Wielkie obchody sześćdziesiątej rocznicy”

Mówiono mi, że w zakładach pracy i szkołach gorączkowo ćwiczono marsze, zwroty i układy gimnastyczne. Priorytetem jak zwykle było jednak „bezpieczeństwo”. Chiński turysta napisał na Twitterze: „Słyszałem, że w Tybecie znów wprowadzają stan wojenny, żeby uczcić rocznicę pokojowego wyzwolenia”. Inni komentowali, że „tej ironicznej sztuce nie widać końca”, „mamy pokój w paramilitarnym szyku, na muszce karabinu”.

NN: Będą nad nami latać

Jestem z Amczoku. To takie łąki na południowym brzegu Sangczu w prowincji Gansu. Kilka lat temu ludzie zaczęli gadać, że będą nad nami fruwać samoloty. Ścisnęło mi się serce, ale nic nie mówiłem, bo myślałem, że to tylko takie ględzenie.

Cering Dolkar: Tybetańskie noce

Trzeba mi było wiedzieć, że sens to jedynie projekcja

A podróże takie jak moja nigdy się nie kończą

Oser: Kto zrównał z ziemią Ganden

Po rewolucji kulturalnej mnóstwo naszych ruszyło odbudowywać Ganden. „Facet z taczką mógł wyciągnąć piętnaście yuanów, ale oni woleli robić za dwa i pół przy Gandenie. Wielu z radością harowało za darmo. Niektórzy składali w ofierze oszczędności całego życia. Klasztory powstawały z ruin wyłącznie dzięki szczodrości Tybetańczyków. Państwo rzucało jakiś ochłap tylko przyparte do muru, ale robiło z tego taką aferę, że wyglądało na odnowiciela świątyń”.

NN: Monolog protegowanego (czyli jak budować lepszy, harmonijny Tybet)

bossowi, co mnie posłał do Lhasy

odpalę trochę piżma

może wyleczy go z chciwości

Karmapa Rangdziung Dordże: Odpłata za dobroć matki

Zawsze myślałaś tylko o mnie,

Kochana matko, błądząca, o zgrozo, w czeluściach samsary,

Za to ja poprowadzę cię ścieżką Czenrezika.

NN: Pieniądz wszystko tak zmienia

Bogate dziewczęta noszą złoto i srebro

Biedne otulają się owczymi skórami

Jedne i drugie są młode i piękne

Pieniądz wszystko tak zmienia

Oser: Rewolucja Xinhai i Tybet

Po powrocie z wygnania XIII Dalajlama stanął na czele rządu i w 1913 roku proklamował niepodległość Tybetu. Takie gesty, choćby najśmielsze, nie znaczą jednak wiele, jeśli nie zostaną uznane przez społeczność międzynarodową. W owych czasach światem rządziły wielkie zachodnie mocarstwa. Nasza „niepodległość” czy „podległość” warte były tyle i na tyle wiążące, co zagraniczne pieczęcie przyłożone na dokumentach sporządzonych według cudzych zasad w obcych językach.

Therang: Wywiad

Nazywam się Taszi Rabten. Piszę pod pseudonimem Therang. Pochodzę z Dzoge w Amdo. Można nazwać mnie osobą, która odmawia udziału w „chińskim marzeniu”. Nie mam z nim nic wspólnego. Nie chcę należeć do żadnej rządowej struktury. Kocham wolność.

Czagmo Kji: Testament

Wszystkie narody są równe.

Xi Jinping musi spotkać się z Dalajlamą.

Di Lhaden: Zbrodnia miłości

Kocham wolność

Kocham prawdę

I nie ukrywam tego

Kunga: Kraina śniegu

Biała chmuro, zawieszam ci modlitewną flagę

Flaga pyta:

Czyj to jest kraj?

Oser: I kto tu jest „orientalistą”?

Być może powinniśmy zapytać szacownych profesorów, czy podpisują się pod ostatecznym werdyktem Komunistycznej Partii Chin, dla której „stary Tybet” był „najskrajniej reakcyjnym, najmroczniejszym, najbrutalniejszym i najbardziej barbarzyńskim miejscem” na Ziemi? I jak to się stało, że dawno „wyzwoleni” niewolnicy postanowili teraz wyzwolić się od swych zbawców?

Dalajlama: Przesłanie na Dzień Ziemi 2022

Musimy pilnie podjąć kroki, które zmniejszą nasze uzależnienie od paliw kopalnych i pozwolą korzystać z odnawialnych źródeł energii, choćby wiatru i Słońca. Musimy zatrzymać deforestację i lepiej chronić środowisko. Musimy sadzić i pielęgnować więcej drzew. Na własne oczy – najpierw w Tybecie, teraz w Dharamsali – widzę, że spada mniej śniegu. I słyszę od naukowców, że istnieje ryzyko, iż miejsca takie jak Tybet zmienią się z czasem w pustynie, przez co czuję się zobowiązany do mówienia o konieczności chronienia jego kruchego środowiska naturalnego.

Tybetański Pacjent: Ptaki

Wyzuty z ziemi, lecisz

Wyzuty ze słów, słuchasz

Di Lhaden: Żałoba

Bracia z Krainy Śniegu Idą dziś do was Niosąc Mokre od łez ofiarne szarfy   Siostry z Krainy Śniegu Patrzą dziś na was Dźwigając Ciężkie od znaczeń maślane lampki         Di Lhaden (właściwie: Lobsang Lhundrub) pochodzi z Pemy (chiń. Banma) w prefekturze Golog (chiń. Guoluo) prowincji Qinghai; jest mnichem, studiował w Instytucie […]

Cering Jangzom Lama: Drut kolczasty

Edward Said napisał: „wygnanie jest interesującym zjawiskiem i koszmarnym doświadczeniem”. Zauważył też, że choć emigracyjnych pisarzy chwali się za siłę moralną, w bezdomności nie ma nic romantycznego. Uchodźca zastyga w próbie zaczerpnięcia powietrza. Wszystko wokół niego – do bólu chwilowe – jest etykietą zastępczą.

Kunga: Ojczyzna ze snu

Tybetańczycy, bracia moi

Nie jestem we własnym domu

Czapkę zdejmuję i składam przed wami trzy pokłony