Oser: Dwa pandemiczne chińskie pawilony przed Dżokhangiem. Posłowie

W ostatnich latach świątynię Dżokhang i otaczający ją Barkhor konsekwentnie zmieniano w park rozrywki dla zwiedzających, wyburzając wiele zabytkowych budynków, wysiedlając rdzennych mieszkańców i usuwając stragany, które stanowiły tradycyjny element szlaku pielgrzymów. Razem z architekturą zmieniono „historyczną narrację”, wznosząc nowy luksusowy yamen „ministrów dworu Qingów” i „izbę pamięci Ngałanga Czophela”, a także przeobrażając dawny sąd miejski w „centrum edukacji patriotycznej”. Nowe nabytki przepleciono jadłodajniami Pizza Hut i KFC, plakatami przywodzącymi na myśl rewolucję kulturalną oraz niezliczonymi czerwonymi sztandarami i policyjnymi kamerami.

Ama Adhi: Życie zawdzięczam pomyjom

Nazywam się Adhi Tape. Urodziłam się w Njarongu. Dwadzieścia siedem lat spędziłam w więzieniu. Opowiem o tym, co przeżyłam, żebyście lepiej zrozumieli, jak straszliwe zbrodnie popełnia się w moim kraju.

Deczen Hengme: Pieśń pradżni

urodziłeś się artystą

potem zaprosili cię do rodzinnego miasteczka na cykl wykładów

o globalnym ociepleniu i zbawieniu duszy

Oser: Żarłoczne duchy w Lhasie

Kiedy wróciłam do Lhasy w 2010 roku, osłupiałam na widok wielkiego placu budowy na obrzeżach starówki. Miało na nim wyrosnąć monstrualne centrum handlowe o wdzięcznym imieniu „Duchowa moc”. Znajomi Tybetańczycy szeptali, że owo arcydzieło było wspólnym dzieckiem biurokracji i przemysłu, co mówi wszystko o duchowej mocy przedsiębiorców z Wenzhou i progenitury wysokich aparatczyków. Było mi smutno, że żarłoczne duchy wszelkiej maści gwałcą słynny na cały świat zakątek.

Dalajlama: Po „pandemicznym” szczycie Unii Europejskiej

Unia Europejska znów pokazała, jak ważne jest uwzględnianie interesów wszystkich państw członkowskich. Drogą do porozumienia przywódców były wytrwałe negocjacje i kompromisy. Oto przykład mądrości i dojrzałości w świecie często wstrząsanym emocjonalnymi kryzysami.

Oser: Tybetańczycy w Indiach

Przede wszystkim trzeba podkreślić z całą mocą, że od najdawniejszych czasów do dziś żaden inny kraj nie dał Tybetańczykom tyle, co Indie. Kiedyś były to kultura i religia, w ciągu ostatniego półwiecza – schronienie, ludzkie życie.

Drugmo: Cienie

Ulice Lhasy mają własne cienie

A one swoje życie

Jak się dobrze zapatrzeć

Potrafią mignąć przed oczami i mówić

Tenzin Czogjal: W hołdzie Jego Świątobliwości Dalajlamie

Oby niedościgła drogocenna bodhicitta

Narodziła się tam, gdzie jej nie ma

Dalajlama: Lampa rozświetlająca ścieżkę Przebudzenia

Indyjski mistrz Atiśa Dipamkara streścił całą ścieżkę, ukazaną w trzech obrotach Koła Dharmy. Zrobił to, wzruszony prośbą władcy zachodniego Tybetu, Dziangciuba O, który podkreślał, że idzie mu nie tyle o głębię, co jasność nauk, aby mogli z nich korzystać wszyscy Tybetańczycy.

Ten Phun: Obyś żył wieki wieków

Chce mi się płakać, gdy Tybetańczycy

muszą świętować Twoje urodziny po kryjomu,

z lękiem wypatrując szpicli i donosicieli.

Karmapa Ogjen Trinle Dordże: Bez skargi

Krwawiące serce

było za prawdą całym sobą.

Oser: Saga Dała w płomieniach

Newralgiczne dni rozrastają się w warte siebie miesiące. Marzec, na przykład, zapracował sobie na to miano tym, że od 1959 roku dzieje się w nim coś ważnego. Saga Dała zawdzięcza je natomiast setkom tysięcy wiernych buddyjskiemu duchowi, którego istnienie i umyka, i wadzi materialistom.

Khenpo Sodargje: O czym warto nie mówić

Nie należy wyjawiać swoich planów. Rozgłaszając je, ściągamy na siebie kłopoty. Wszystko się zmienia, lepiej więc nie zapowiadać rzeczy, nim się ziszczą.

Oser: Chińska telewizja tłumaczy samospalenia (tylko komu?)

Bladym świtem siódmego maja rządowa CCTV pokazała nagle specjalny dokument o samospaleniach w Tybecie (po mandaryńsku i angielsku). Czterdzieści minut propagandy lokalnego aparatu. „Dali to w środku nocy – podsumowali zaraz obywatele sieci – więc chyba nie chcą, żeby te zdjęcia zobaczył zwykły Chińczyk”.

Oser: Dwa pandemiczne chińskie pawilony przed Dżokhangiem

Epidemia najwyraźniej nie zatrzymała ani nawet nie spowolniła pędu chińskich władz do zmieniania wszystkiego na własną modłę. Przed najstarszym i najbardziej czczonym sanktuarium Tybetu, Dżokhangiem, wyrosły znienacka dwa pawilony. Choć chwilowo przesłaniają je tablice z partyjnymi sloganami, wydają się bliźniaczo podobne do konstrukcji stawianych w parkach całego kraju. Szkaradne, tanie i pospolite, niweczą historyczny charakter placu przed świątynią.

Rikjo: Testament

Przyczyńcie się do powrotu Jego Świątobliwości do Tybetu:

Nie zabijajcie zwierząt i nie handlujcie nimi,

Nie kradnijcie, mówcie po tybetańsku,

Nie kłóćcie się.

Oser: Duszenie wrażego głosu

Jego Świątobliwość Dalajlama przy każdej okazji podkreśla wagę prawdy, która wymaga prawa do rzetelnej informacji. Ubolewa też, że w niektórych rejonach świata „wiadomości są systematycznie cenzurowane i wypaczane”, uznając taką cenzurę za „niemoralną”. Autorytarne reżimy, którym marzy się monopol na prawdę, zawsze usiłują kontrolować przepływ informacji.

Dalajlama: O jedność

Jako ludzie wszyscy jesteśmy tacy sami. Nachodzą nas podobne lęki, nadzieje i wątpliwości, jednoczy identyczne pragnienie szczęścia. Przyrodzona zdolność rozumienia i realistycznej oceny daje zdolność przeobrażania problemów w szansę.

Sonam Como Czaszucang: Tajemnica

Znam jej tajemnicę

przejścia boso przez Himalaje.

Ale nie zadręczam się tym.

Jest bohaterką, bo żyje.

Ngałang Czophel: Pandemia i więzienna mucha

Miło było cię poznać, przyjacielu

Myślałem, że uratowałem ci życie

A ty zostawiłeś mnie bez pożegnania

Zazdroszczę

Sonam Taszi: Za Panczenlamą tęsknota

Panczenlamo, Drogocenny

Tobie składam biały khatak w darze

Tobie śpiewam sercem całym