Atiśa
Pokłon Bodhisattwie, młodzieńczemu Mandziuśriemu!
1.
Z wielką czcią kłaniam się przed wszystkim Zwycięzcami
Trzech czasów, ich naukami i tymi, co dążą do prawości.
Zaklinany przez dobrego ucznia Dziangciuba O,
Zapalę teraz lampę ścieżki Przebudzenia.
2.
Wiedzcie, że są trzy rodzaje osób
O nikłych, średnich i wielkich zdolnościach.
Jasno opiszę teraz
Określające je cechy.
3.
Ci, co na wszelkie sposoby
Szukają dla siebie tylko
Przyjemności samsary,
Mają predyspozycje najmniejsze.
4.
Ci, co nie dbają o doczesne radości
I wystrzegają się złych czynów,
Szukając dla siebie spokoju,
Mają możliwości przeciętne.
5.
Ci, co zaznawszy cierpień,
Całymi sobą pragną
Uwolnić od nich innych,
Mają zdolności największe.
6.
Dla tych wybitnych,
Którzy pragną najwyższego Przebudzenia,
Przedstawię tu doskonałe metody
Wyłożone przez nauczycieli duchowych.
7.
Przed malowidłem albo posągiem
Całkowicie Przebudzonego,
Stupą i doskonałą Dharmą
Ofiaruj kwiaty, kadzidło, co tylko masz.
8.
Wraz z ofiarą siedmiu części
Modlitwy szlachetnego postępowania
Z postanowieniem niezawracania
Aż do osiągnięcia ostatecznego Przebudzenia.
9.
Przepełniony wiarą w Trzy Klejnoty,
Klęcząc na jednym kolanie,
Ze złożonymi dłońmi
Trzykroć przyjmij Schronienie.
10.
Budząc w sobie miłość
Wobec wszystkich bez wyjątku istot,
Myśl o tych, co cierpią w trzech niższych światach
Za sprawą narodzin, śmierci i reszty.
11.
Jako że pragniesz uwolnić je od katuszy bólu,
Od cierpień i ich przyczyn,
Obudź niewzruszone postanowienie
Osiągnięcia Przebudzania.
12.
Przymioty, jakie niesie
Obudzenie takiego dążenia,
Objaśnił szczegółowo Majtreja
W Sutrze szeregu pni.
13.
Czytaj sutry i słuchaj nauczyciela,
By poznać bezmiar dobrodziejstw,
Jakie niesie pragnienie osiągnięcia Przebudzenia,
I podsycaj je w sobie raz po raz.
14.
Wynikającą z tego zasługę wyłożono
W Sutrze uproszonej przez Wiradattę,
Przytoczę więc teraz
Trzy stosowne wersy.
15.
„Gdyby zasługa bezinteresownej intencji
Miała fizyczną postać,
Brakłoby dla niej miejsca
Po wypełnieniu bezkresu przestrzeni.
16.
Napełnienie klejnotami
I ofiarowanie Buddom
Tylu czystych krain,
Ile jest w Gangesie ziaren piasku,
17.
Nie może się równać
Ze złożeniem dłoni
I pokłonieniem umysłu przed Przebudzeniem,
Ten dar bowiem nie zna granic”.
18.
Obudziwszy bodhicittę dążenia,
Bezustannie staraj się ją wzmacniać
I utrzymuj zgodnie z pouczeniami,
By pamiętać o niej i w przyszłych żywotach.
19.
Bez ślubowania bodhicitty zastosowania
Nie rozwinie się doskonałej aspiracji,
Zrób, co możesz, aby je przyjąć,
Skoro chcesz podsycać pragnienie Przebudzenia.
20.
Utrzymując któreś z siedmiu
Ślubowań indywidualnego wyzwolenia,
Masz idealny fundament
Ślubowania Bodhisattwy, nie inaczej.
21.
Pośród wyłożonych przez Tathagatę
Siedmiu ślubowań indywidualnego wyzwolenia
Niedościgłe jest cudowne czyste postępowania,
A więc pełne śluby zakonne.
22.
Przyjmuj ślubowanie zgodnie z rytuałem
Opisanym w rozdziale o dyscyplinie
Poziomów Bodhisattwy
Od dobrego, kompetentnego nauczyciela.
23.
Dobry nauczyciel duchowy
Jest biegły w rytuale ślubowania,
Sam go przestrzega oraz ma
Współczucie i cierpliwość do jego udzielania.
24.
Na wypadek gdyby mimo wszystko
Nie udało się takiego nauczyciela znaleźć,
Wyjaśnię inną procedurę
Należytego przyjęcia ślubowania.
25.
Opiszę teraz jasno, jak wedle
Sutry ozdoby Krainy Buddy Mandziuśriego,
Dawno temu obudził on bodhicittę,
Odrodziwszy się jako Ambaradża.
26.
„W obecności Opiekunów
Postanawiam osiągnąć pełne Przebudzenie.
Jako gości zapraszam wszystkie czujące istoty
I uwolnię je z samsary.
27.
Od tej chwili
Aż do osiągnięcia Przebudzenia
Nie dam przystępu złym myślom,
Gniewowi, skąpstwu i zawiści.
28.
Będę prowadził się czysto,
Porzucę złe czyny i pożądanie,
I znajdując radość w ślubach dyscypliny,
Nie ustanę w naśladowaniu Buddów.
29.
Nie będę próbował
Jak najszybciej sięgnąć Przebudzenia,
Trwając do samego końca
Choćby dla jednej istoty.
30.
Oczyszczę niepojęte
I niepoliczalne światy,
Dostępny zawsze i wszędzie
Dla każdego, kto wypowie me imię.
31.
Oczyszczę każdy czyn
Swego ciała i mowy,
Oczyszczę wszystkie aktywności umysłu
I nigdy nie uczynię nic nieprawego”.
32.
Przyczyną czystości ciała, mowy i umysłu
Jest utrzymywanie ślubowania bodhicitty dążenia.
Im lepiej praktykuje się trzy rodzaje dyscypliny,
Tym większy rośnie dla nich szacunek.
33.
Przestrzegając ślubowań
Czystego, doskonałego Przebudzenia,
Bodhisattwa buduje
Pełnię jego nagromadzeń.
34.
Wszyscy Buddowie uczą,
Że doskonałość nagromadzeń
Zasługi i pierwotnej mądrości
Bierze się z jasnowidzenia.
35.
Jak ptak nie wzbije się w niebo
Bez dwóch silnych skrzydeł,
Tak nie da się służyć istotom
Bez mocy jasnowidztwa.
36.
Zasługi, jaką gromadzi się
Za jej sprawą jednego dnia,
Nie zdobędzie się bez niej
I przez sto żywotów.
37.
Ci, co chcą szybko
Zgromadzić kapitał Przebudzenia,
Sięgają jasnowidzenia
Pracą, nie lenistwem.
38.
Nie ma mowy o jasnowidzeniu
Bez spokojnego spoczywania.
Nie ustawaj przeto w wysiłkach,
By je opanować.
39.
Bez podstaw siamathy
I tysiąc lat
Zawziętej medytacji
Nie zrodzi samadhi.
40.
Nie zapominaj zatem o warunkach
Wyłożonych w Wymogach samadhi,
Skupiając umysł
Na prawym przedmiocie.
41.
Urzeczywistniwszy siamathę,
Adept osiąga także jasnowidzenie.
Zaciemnień nie usunie się jednak
Bez praktyki doskonałości mądrości.
42.
Chcąc przeto usunąć zaciemnienia,
Które stoją na drodze wyzwolenia i wszechwiedzy,
Nie ustawaj w praktyce
Doskonałości mądrości i metod.
43.
Mądrość bez metody
I metoda bez mądrości są,
Jak powiedziano, więzami.
Niczego więc nie zaniedbuj.
44.
Wytłumaczę teraz jasno,
Na czym polega różnica,
Aby rozwiać wszelkie wątpliwości
Wobec mądrości i metod.
45.
Zwycięzcy nazywają metodami
Wszystkie prawe praktyki,
Takie jak doskonałość dawania,
Poza doskonałością mądrości.
46.
Ci, co rozwijają mądrość,
Szybko osiągają Przebudzenie,
Gdy posługują się metodami,
A nie tylko medytują nad niesamoistnością.
47.
Mądrość definiuje się
Jako zrozumienie pustości
W kategoriach niepowstawania
Zbiorów, składowych i źródeł.
48.
Powstać nie może coś istniejącego
Ani nieistniejącego, jak kwiat na niebie.
Absurdalność obu
Wyklucza także ich sumę.
49.
Rzeczy nie powstają z siebie,
Z innej rzeczy, z tych obu
Ani też z niczego,
Pozbawione są więc samoistności.
50.
Gdy zbadać ich ewentualną
jedność albo mnogość,
Okazują się niesamoistne,
A więc pozbawione immanentnego bytu.
51.
Siedemdziesiąt strof pustości,
Traktat drogi środka i inne pisma
Szczegółowo tłumaczą,
Dlaczego natura wszechrzeczy jest pusta.
52.
Nie przytaczam tu kolejnych,
Mnogich wywodów,
Tylko ich konkluzję
Z myślą o medytacji.
53.
Każda medytacja,
Która obnaża brak samoistności
I immanentnej natury zjawisk,
Jest rozwijaniem mądrości.
54.
Jak mądrość nie znajduje
Immanentnej natury w zjawiskach,
Tak poddawszy analizie samą mądrość,
Medytuj nad nią poza pojęciami.
55.
Naturą doczesnego bytu,
Który wziął się z wyobrażeń, są one same.
Uwolnienie się od pojęć
Jest najwyższą nirwaną.
56.
Wielka niewiedza pojęciowości
Strąca nas w ocean samsary.
Kiedy spocznie się samadhi poza pojęciami,
Wolna od nich przestrzeń otwiera się na oścież.
57.
Kontemplując bez pojęć
Tę niedościgłą naukę,
Bodhisattwa przekracza uparte pojęcia
I wreszcie osiąga stan poza nimi.
58.
Nabrawszy przekonania
Dzięki naukom i analizom,
Że zjawiska nie powstają i nie są samoistne,
Medytuj bez pojęć.
59.
Medytując nad takością,
Osiąga się ciepło i następne,
Potem zaś wielką szczęśliwość,
Skąd już niedaleko do Stanu Buddy.
60.
Jeśli chcesz szybko zbudować
Nagromadzenia Przebudzenia
Przy pomocy aktywności uspokajającej,
Pomnażającej i innych, zrodzonych z mocy mantry,
61.
A także ośmiu wielkich osiągnięć
dobrej wazy i pozostałych,
Jeżeli chcesz praktykować tajemną mantrę
Z tantr działania i spełnienia,
62.
Aby otrzymać abhiszekę mistrza,
Musisz zdobyć uznanie doskonałego nauczyciela
Służbą, cennymi darami
Oraz posłuszeństwem.
63.
Kiedy usatysfakcjonowany nauczyciel
Udzieli ci pełnej abhiszeki mistrza,
Oczyścisz wszelkie negatywne czyny
I będziesz gotów do wielkich osiągnięć.
64.
Ponieważ Wielka tantra pierwotnego Buddy
Stanowczo tego zakazuje,
Ci, którzy ślubowali czystość,
Nie mogą przyjmować abhiszeki tajemnej i mądrości.
65.
Przyjmując je
I czyniąc zakazane,
Zobowiązani do celibatu
Łamią swoje śluby.
66.
Takie naruszenie dyscypliny
Jest dla adeptów upadkiem.
Skazani na odrodzenie w niższych światach,
Niczego nie osiągną.
67.
Nic nie przeszkadza, by ci,
Co otrzymali abhiszekę mistrza i znają takość,
Nauczali i słuchali tantr, odprawiali rytuały ognia,
Składali materialne ofiary i tak dalej.
68.
Uproszony przez Dziangciuba O,
Ja, Starszy Dipamkara Śri,
Udzieliłem tych zwięzłych wyjaśnień
Na podstawie tego, co widziałem w sutrach i innych naukach.
Tak kończy się Lampa rozświetlająca ścieżkę Przebudzenia Aczarji Dipamkary Śridźniany. Tekst został przełożony, sprawdzony i zatwierdzony przez samego wielkiego indyjskiego opata oraz wielkiego korektora, tłumacza i w pełni wyświęconego mnicha Gełę Lodro. Całość spisano w świątyni Tholing w Szang Szungu.
Atiśa Dipamkara (982–1054), wielki indyjski mistrz i uczony, który spędził ostatnich 15 lat życia w Tybecie, reanimując buddyzm po okresie prześladowań; założycie szkoły kadampa.
