Ngałang Sangdrol (imię œwieckie: Rigczog), mniszka z klasztoru Garu, która spędziła dziesięć lat w więzieniu za udział w pokojowym proteœcie i została warunkowo zwolniona – za “dobre sprawowanie” – na dziewięć lat przed zakończeniem wyroku, uzyskała zgodę na wyjazd z Tybetu i przybyła dziœ do Stanów Zjednoczonych. Dwudziestoszeœcioletnia Ngałang, brutalnie bita i maltretowana w lhaskim więzieniu Drapczi (więzienie nr 1 Tybetańskiego Regionu Autonomicznego), otrzymała kolejne zwolnienie warunkowe – ze względów medycznych – gdyż wiele rzšdów, zwłaszcza amerykański, szwajcarski i francuski, wyrażało w rozmowach z władzami ChRL zaniepokojenie jej stanem zdrowia. Po przylocie do Chicago powiedziała, że jest “szczęœliwa i ogromnie wdzięczna”.

Ngałang Sangdrol wzięła udział w pierwszej niepodległoœciowej manifestacji w Lhasie, majšc 11 lat. Aresztowano jš cztery lata póŸniej za próbę zorganizowania demonstracji. WięŸniowie polityczni z Drapczi darzyli jš wielkim szacunkiem za odwagę i determinację, z jakš inicjowała więzienne protesty. Zwolniono jš w zeszłym roku po intensywnej kampanii organizacji praw człowieka i grup protybetańskich.

Jej wyjazd z Tybetu poprzedziły wielomiesięczne negocjacje z władzami Tybetańskiego Regionu Autonomicznego (TRA) i Pekinem. Po uzyskaniu warunkowego zwolnienia Ngałang zamieszkała u siostry; była bezustannie inwigilowana, co miesišc musiała stawiać się w Drapczi. 28 lutego spotkał się z niš John Kamm, dyrektor Fundacji Dui Hua. Ngałang poprosiła go o pomoc w uzyskaniu zgody na leczenie za granicš. “Cierpi na potworne bóle głowy – powiedział Kamm – które trwajš po siedem, osiem dni. Lokalne szpitale były bezradne. Doszedłem do wniosku, że potrzebuje natychmiastowej, specjalistycznej opieki”.

Decyzja o wypuszczeniu Ngałang z Tybetu zapadła podczas ostatnich rozmów między władzami chińskimi i asystentem Sekretarza Stanu USA Lorne’m Cranerem. W locie do Chicago towarzyszył jej pracownik ambasady amerykańskiej w Pekinie; na lotnisku czekał na niš przedstawiciel Departamentu Stanu.

Ngałang Sangdrol jest trzecim znanym tybetańskim więŸniem politycznym, jaki uzyskał zgodę na wyjazd do USA. W styczniu 2002 przyleciał do Stanów Zjednoczonych Ngałang Czephel, który odbył szeœć z 18 lat wyroku za “szpiegostwo”; w lipcu wypuszczono z Tybetu Taknę Dzigme Sangpo, zwolnionego warunkowo na osiem lat przed zakończeniem dwudziestooœmioletniego wyroku. W zeszłym roku władze chińskie zwolniły przedterminowo także cztery tybetańskie mniszki.

Zwolnienie Ngałang w paŸdzierniku 2002 roku zbiegło się z przygotowaniami do wizyty w USA ówczesnego prezydenta ChRL Jiang Zemina. Jej wypuszczenie z Tybetu w czasie, gdy Pekin stanowczo krytykuje politykę zagranicznš Waszyngtonu, może œwiadczyć o tym, że Chiny nadal chcš zabiegać o poprawę stosunków z Amerykš. Władze ChRL musiały też wzišć pod uwagę reakcje społecznoœci międzynarodowej – a zwłaszcza najsilniejsze od wielu lat protesty rzšdów USA, Kanady, Australii, Norwegii, Unii Europejskiej, Wielkiej Brytanii i Szwajcarii w zwišzku z naruszaniem praw człowieka w Tybecie – jakie wywołała egzekucja Lobsanga Dhondupa 26 stycznia 2003.

Ngałang Sangdrol miała 13 lat, gdy funkcjonariusze z aresztu Guca trwale uszkodzili jej dłonie. Po aresztowaniu w czerwcu 1992 roku za próbę wzięcia udziału w demonstracji skazano jš na trzy lata więzienia. W 1993 roku wraz z 13 innymi mniszkami nagrała kasetę z pieœniami o miłoœci do najbliższych i kraju. Taœmę udało się przemycić za mury więzienia – wszystkie mniszki zostały za to brutalnie pobite, Ngałang ukarano podniesieniem wyroku o szeœć lat. W 1996 roku jej karę podwyższono po raz drugi za udział w proteœcie przeciwko mianowaniu przez władze “oficjalnego Panczenlamy” i niewstanie z pryczy, gdy do celi weszła strażniczka.

Wyrok Ngałang podniesiono po raz trzeci za udział w protestach, do których doszło w Drapczi w maju 1998 roku w zwišzku z wizytš ambasadorów państw Unii Europejskiej. Znów była bita, naoczni œwiadkowie twierdzš, że strażnicy kopali jš w głowę. Władze chińskie podajš, że w paŸdzierniku 2001 jej wyrok zmniejszono o 18 miesięcy “za okazanie prawdziwej skruchy i gotowoœć poddania się reformie”. Miano jš również zwolnić z ciężkich robót i skierować “do lekkiej pracy, stosownej dla więŸniarek – np. tkania i przędzenia”. W paŸdzierniku zeszłego roku uzyskała zwolnienie warunkowe na podstawie przepisów dotyczšcych więŸniów młodocianych. Ostatniego zwolnienia – ze względów medycznych – udzieliła jej prawdopodobnie komendantura Drapczi po wydaniu przez władze zgody na wyjazd za granicę.