Władze chińskie coraz intensywniej zagłuszajš audycje zagranicznych rozgłoœni radiowych w Tybecie. Pekin przekazał na ten cel większe œrodki, by zapobiec „infiltrowaniu częstotliwoœci” przez „wrogie siły”. W cišgu ostatnich szeœciu miesięcy Głos Ameryki (VOA), Radio Wolna Azja (RFA) oraz Głos Tybetu (VOT), które nadajš tybetańskojęzyczne serwisy informacyjne i donoszš o działalnoœci Dalajlamy oraz tybetańskiej społecznoœci emigracyjnej, obserwowały intensywne zagłuszanie ich programów w Tybecie. Władze chińskie, próbujšc przeciwdziałać wpływom zagranicznych rozgłoœni, ogłosiły również, że zwiększš liczbę tybetańskojęzycznych programów radiowych. Szkoli się nowych dziennikarzy i przygotowuje audycje w dialektach z Khamu i Amdo.

 Większe nakłady na nowoczesny sprzęt do zagłuszania i audycje w języku tybetańskim – to skutki decyzji partii, przywišzujšcej coraz większš wagę do „roboty propagandowej” w Tybecie, która stanowi ważny element kampanii rozwijania zachodnich regionów Chin. Prezydent Jiang Zemin miał wyrazić zaniepokojenie „przenikaniem” do Chin i Tybetu audycji zagranicznych rozgłoœni. Słuchanie zagranicznych rozgłoœni jest w Tybecie nielegalne i niebezpieczne, gdyż może skończyć się aresztowaniem. Wielu Tybetańczyków robi to jednak – w swoich domach, a nawet w klasztorach – by dowiedzieć się czegoœ o Dalajlamie, duchowych nauczycielach i sprawach tak dla nich ważnych, jak dialog zachodnich rzšdów z Chinami na temat Tybetu. Wielu uważa również, że tylko w ten sposób może zdobyć wiarygodne informacje, a nie rzšdowš propagandę państwowych mediów, na temat tego, co dzieje się w innych regionach Tybetu.
 Z napływajšcych z Tybetu raportów wynika, że operacja zagłuszania (blokowania przekazów przez nadawanie innych programów na tej samej częstotliwoœci) jest szczególnie intensywna w Lhasie. Unowoczeœniono tu co najmniej dwie stacje. W styczniu Ludowa Rozgłoœnia Tybetańska ogłosiła na swojej stronie WWW, że jej nowe programy w języku tybetańskim „pokrzyżujš plany zagranicznych wrogich sił, które infiltrujš przestrzeń radiowš naszego kraju”. Na szkolenie w Pekinie wysłano czterdziestu dziennikarzy z Tybetańskiego Regionu Autonomicznego i tybetańskich prefektur prowincji Qinghai i Sichuan.
 Termin „wrogie siły” odnosi się tu do tybetańskojęzycznych programów zagranicznych rozgłoœni – przede wszystkim do sponsorowanego przez rzšd Stanów Zjednoczonych Głosu Ameryki i Radia Wolna Azja (nadajšcego audycje w dialektach z Khamu i Amdo) oraz Głosu Tybetu z Oslo i chińskiego serwisu BBC, którego często słuchajš kadry i urzędnicy w Chinach i Tybecie. Dla Tybetańczyków audycje te stanowiš bezcennš więŸ, łšczšcš ich ze œwiatem i społecznoœciš emigracyjnš. „Uciekajšcy do Indii Tybetańczycy mówiš, że choć Chińczycy zacieœniajš kontrolę, tybetańskie audycje [VOA] dajš im swobodny dostęp do informacji – powiedział TIN Pema Czoedzior, minister bezpieczeństwa tybetańskiego rzšdu na wychodŸstwie. – Dzięki nim mogš œledzić wydarzenia zagraniczne, zwłaszcza te, które majš znaczenie dla naszej przyszłoœci, i często słuchać głosu Jego Œwištobliwoœci Dalajlamy”. „Jedynym wytchnieniem i ulgš sš nam wasze programy”, napisali do VOT słuchacze z Tybetu.
 „Intensywnoœć zagłuszania naszych programów, które nadajemy na pięciu lub szeœciu częstotliwoœciach, zwiększyła się w grudniu [2000] – powiedział TIN Dzigme Ngabo, dyrektor tybetańskiego serwisu Radia Wolna Azja, prywatnej rozgłoœni, powołanej do życia w 1996 roku i subsydiowanej przez amerykański Kongres. – Zdarza się, że w niektórych regionach właœciwie nie daje się złapać naszego sygnału. Najgorzej jest w Lhasie, choć pogorszyło się także w regionach wiejskich. Zagłuszanie ma charakter nieregularny; z reguły jest najbardziej intensywne wieczorem”.
 „Władze chińskie zagłuszały nasze programy właœciwie od samego poczštku, ale w listopadzie zeszłego roku zyskało to nowy, bezprecedensowy wymiar – mówi Oystein Alme, kierownik Głosu Tybetu, nadajšcego codziennie trzydziestominutowš audycję w języku tybetańskim. – Nie ulega wštpliwoœci, że chińskie radio przeznaczyło na ten rodzaj działalnoœci znacznie więcej œrodków. Często zmieniamy częstotliwoœci, by uniknšć zagłuszania. Pięć lat temu władze chińskie potrzebowały oœmiu, dziesięciu dni na odnotowanie takiej zmiany. Teraz najwyraŸniej monitorujš nas codziennie i reagujš na zmianę częstotliwoœci już następnego dnia”.
 Chiny zaprzeczajš zagłuszaniu tych rozgłoœni. W 1994 roku prezydent Bill Clinton oœwiadczył, że zakończenie zagłuszania jest jednym z warunków przedłużenia Chinom klauzuli najwyższego uprzywilejowania [we wzajemnych stosunkach handlowych]. Do Chin pojechała delegacja, w skład której weszli pracownicy Głosu Ameryki, by omówić „problemy wzajemnego zakłócania” [audycji radiowych]. Departament Stanu ogłosił póŸniej, że Chiny zgodziły się nie zagłuszać programów Głosu Ameryki, a œciœlej „rozplštać częstotliwoœci, wykorzystywane przez VOA i chińskie radio państwowe”. John Buescher, dyrektor tybetańskiego serwisu Głosu Ameryki, powiedział TIN, że mimo zawarcia tej umowy i przyznania Chinom klauzuli najwyższego uprzywilejowania, audycje zagłuszano nadal. Jego zdaniem, przed szeœcioma miesišcami zintensyfikowano zagłuszanie w Tybecie: „Wydaje się, że zagłuszanie serwisu mandaryńskiego utrzymuje się cišgle na tym samym poziomie, odnosimy jednak wrażenie, iż znacznie zwiększono nakłady na zagłuszanie w Tybecie”.
 Chiny z reguły zagłuszajš zagraniczne rozgłoœnie, nadajšc w tym samym czasie, na tej samej częstotliwoœci, inne programy lub, po prostu, niski dŸwięk. „Często zagłuszajš jakimœ hałasem – mówi cudzoziemiec, który wiele podróżował po Tybecie. – Włšczasz radio, żeby posłuchać VOA albo RFA, i słyszysz tylko potworny hałas, powiedzmy uderzenia młota. W miastach bywa on naprawdę głoœny, na wsi nieco słabszy”. W 1996 roku Chiny zagłuszały Głos Tybetu retransmisjami państwowego, anglojęzycznego radia Easy FM, wspólnego przedsięwzięcia China Radio International i AWA Australia Technology. Dwa lata póŸniej – dopóki Kanadyjczycy nie wnieœli formalnego protestu – wykorzystywały w tym celu nadawane z Xianu audycje radia Canada International.
 Głos Ameryki, który otworzył program tybetański w 1991 roku, RFA i BBC nadajš do Tybetu na pięciu lub szeœciu częstotliwoœciach fal krótkich jednoczeœnie. Nadawanie na tych samych częstotliwoœciach w celu zagłuszenia sygnału wymaga nowoczesnego, drogiego sprzętu – między innymi anten, stacji nadawczych, infrastruktury itd. Najpopularniejszš metodš zagłuszania jest „nadawanie w niebo” (nadajnik, położony daleko od miejsca, które ma być odcięte, wysyła sygnał zagłuszajšcy w górę, w atmosferę, skšd wraca on do wybranego regionu). Zagłuszanie takie obejmuje duże obszary, ale bywa mało precyzyjne. Przyjmuje się, że do zagłuszania zagranicznych rozgłoœni w Tybecie Chiny wykorzystujš nadajniki z Szanghaju, Xianu i Urumqi. Zagłuszanie „ziemne” jest skuteczniejsze, ale obejmuje znacznie mniejszy obszar. W tym przypadku wykorzystuje się nadajniki, które znajdujš się w wysokim miejscu (na szczycie wzgórza lub dachu wieżowca), położonym w sferze zagłuszania. Tę metodę stosuje się w największych chińskich miastach i najprawdopodobniej również w Lhasie, by odcišć od zagranicznych Ÿródeł informacji tybetańskie elity.
 Wpływ zagranicznych rozgłoœni na Tybetańczyków niepokoi władze chińskie od lat, czemu dawano wyraz podczas licznych kampanii edukacji politycznej. W 1992 roku urzędnicy, prowadzšcy wiec w miasteczku Lhoka (chiń. Shannan) w południowym Tybecie, narzekali, że chłopi znajš godziny nadawania i częstotliwoœci radia All-India i VOA oraz œledzš poczynania Dalajlamy. „Składajš przy tym ręce na piersiach, jakby ktoœ miał im coœ dać”, miał wykrzykiwać urzędnik, cytowany przez anonimowe Ÿródło TIN.
 
 „Nowy rozdział propagandowej roboty”

 Rozbudowa radiofonii w Tybecie jest ważnym elementem chińskiej kampanii rozwijania zachodnich regionów kraju. Państwowe radio i telewizję uważa się za najważniejsze narzędzie propagowania i realizowania polityki Pekinu, której celem jest osišgnięcie „stabilizacji”, będšcej, zdaniem władz, fundamentem rozwoju gospodarczego. „Musimy œmielej inwestować w media, by bronić propagandowej taktyki partii”, apelował Dziennik Tybetański 19 grudnia 2000. „Promowaniu tradycyjnej kultury towarzyszył niebywały wprost rozwój w dziedzinie nowoczesnej nauki, technologii i mediów – podawała ta sama gazeta 2 stycznia 2001, szkicujšc ideologiczny kontekst nowej kampanii propagandowej. „Klika” Dalaja i „wrogie, antychińskie siły zachodnie (...) szerzš bezwstydne kłamstwa” o „obumieraniu” tybetańskiej kultury. „Promowanie postępowej kultury, którš zrodziły te wielkie czasy, jest wymogiem epoki” i „œwiętš misjš, jakš powierza nam historia”, konkludował autor wstępniaka.
 Na poczštku roku Ludowa Rozgłoœnia Tybetańska (LRT) ogłosiła na swojej stronie WWW, że od 1 maja będzie nadawać nowe programy w dialektach z Khamu i Amdo –  tybetańskich regionów, przyłšczonych do chińskich prowincji Qinghai, Sichuan, Yunnan i Gansu. Od 1 paŸdziernika majš one trwać już dwie i pół godziny. „Nowe inicjatywy pomogš w osišgnięciu stabilizacji i poprawiš klimat dla rozwoju”, wyjaœniła LRT.
 O nowej kampanii propagandowej dyskutowano podczas spotkania dziennikarzy i nadawców z TRA, które zwołano jesieniš zeszłego roku. „Na wszystkich szczeblach departamentów ideologii i propagandy, a także we wszystkich redakcjach w całym naszym ogromnym regionie trzeba sumiennie studiować, pogłębiać zrozumienie i wreszcie twórczo, z rozmachem otworzyć i napisać nowy rozdział propagandowej roboty”, powiedział pracownikom agencji Xinhua, Dziennika Tybetańskiego, Biura Radiofonii i Telewizji Tybetańskiej oraz przedstawicielom lhaskich departamentów mediów i propagandy Ragdi, przewodniczšcy Stałego Komitetu Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych TRA (Dziennik Tybetański, strona WWW, 8 listopada 2000).
 O dziennikarskich priorytetach mówił zebranym nowy sekretarz partii TRA Guo Jinlong: „Po pierwsze, wspieranie stabilizacji i promowanie rozwoju. Po drugie, obnażanie i krytykowanie Dalajlamy oraz walka z separatyzmem. Po trzecie, promowanie narodowej jednoœci i burzenie barier między narodowoœciami. Po czwarte, nagłaœnianie postępu naukowego i technologicznego oraz walka ze œlepym zacofaniem. I po pište, budowanie postępowego modelu, który wzbudzi zaufanie ludzi. (...) Historycznie, nasza partia motywowała masy, przekazujšc informacje, kształtujšc opinię publicznš i edukujšc. Partia organizowała masy, osišgajšc kolejne, wspaniałe zwycięstwa w rewolucji proletariackiej i budowaniu socjalizmu. (...) W nowym stuleciu pracownicy mediów muszš wzišć na swoje barki brzemię historycznej odpowiedzialnoœci i roztoczyć przed oczami œwiata zupełnie nowy obraz nowego Tybetu”.
 Legczog, szef rzšdu TRA, wygłosił w styczniu 2001 przemówienie, w którym mówił o roli propagandy w chińskiej polityce wobec Tybetu. „Nasza obecna sytuacja jest ogólnie dobra, niemniej nadal istniejš destabilizujšce czynniki, które będš wpływać na bezpieczeństwo państwa i równowagę społecznš” (Dziennik Tybetański, 12 stycznia). „Wrogie siły zachodnie coraz usilniej próbujš westernizować i rozbijać Chiny. Zwłaszcza klika Dalaja, która usiłuje umiędzynarodowić tzw. „sprawę Tybetu”, na wszelkie sposoby infiltruje regiony Chin, zamieszkiwane przez zwarte społecznoœci tybetańskie, namawiajšc do dezercji osobistoœci z najwyższych kręgów religijnych, bezprawnie intronizujšc żywych buddów [huofo, chiński termin, odnoszšcy się do inkarnowanych lamów] i walczšc z nami o kontrolę nad klasztorami i sprawami religijnymi”. „Dezercja”, o której mówi Legczog, odnosi się do zeszłorocznej ucieczki z Tybetu XVII Karmapy.

 „Renegaci” i „bandyci” z zagranicznych rozgłoœni

 Tybetańczycy w Tybecie doskonale rozumiejš strategię propagandowš mediów. Mężczyzna, który uciekł z Tybetu, opowiadał reporterowi Głosu Ameryki o słabej jakoœci programów państwowych mediów: „Nie możemy obwiniać tylko nadawców i dziennikarzy, ponieważ ich również kontroluje chiński reżim komunistyczny. Nie mogš powiedzieć niczego, co nie podoba się władzom lub w nie godzi. Przede wszystkim nie wolno im nadawać żadnych materiałów, dotyczšcych tybetańskiej polityki. (...) Telewizja i gazety mówiš wyłšcznie o postępach tzw. edukacji patriotycznej i Komunistycznej Partii Chin. Nigdy nie podali prawdziwej informacji, która dotyczyłaby sprawy Tybetu. [W państwowych mediach] nie znajdziecie żadnej prawdziwej, wiarygodnej informacji”.
 „Z reguły wyższe szczeble decydujš, o czym mamy pisać – powiedział TIN były dziennikarz z Tybetu, obecnie uchodŸca. – Mówiš ci po prostu, co masz pisać i robić. Jest pewien margines, to znaczy, wolno ci sugerować, co należałoby zrobić twoim zdaniem. Niemniej podlegamy bezpoœrednio departamentowi propagandy TRA i to oni decydujš, co się ukaże. [Aparatczycy] mówiš naczelnym gazet i programów telewizyjnych, o czym należy mówić, a oni przekazujš te instrukcje swoim redaktorom”.
12 czerwca 1999 chiński miesięcznik Zhongliu opublikował artykuł propagandowy, w którym szczególnie ostro zaatakowano VOA i RFA. Œwiadczy on o tym, jak poważnym zagrożeniem sš dla władz w zagranicznych rozgłoœniach. „Powołanie Radia Wolna Azja oznaczało nowš eskalację amerykańskiej infiltracji radiowej w Chinach. (...) 23 maja 1996 zaczšł nadawać z Norwegii, 15 minut dziennie, samozwańczy „Głos Tybetu”. Do sił, które nadajš audycje do Chin, dołšczyły więc państwa Europy Północnej. Wroga wobec Chin strategia zachodnich nadawców służy antykomunistycznej i antychińskiej polityce Zachodu. (...) Medialna potęga Zachodu nie ma sobie równych”.
Zhongliu krytykuje też polityczne cele zagranicznych rozgłoœni. „Sławiš „obiektywnoœć” i bezstronnoœć”, kładš nacisk na „fakty”, na oddzielanie informacji od komentarza. (...) Robiš to celowo, by malować fałszywy wizerunek, pozujš na „niewinnych” dostarczycieli informacji, by zdobyć zaufanie ludzi. BBC bezustannie chełpi się swoim „obiektywizmem” i „bezstronnoœciš”, ale nie ma to nic wspólnego z prawdš. Celem zachodnich rozgłoœni jest atakowanie partii komunistycznej i socjalizmu”. Według Zhongliu w rozgłoœniach VOA i RFA pracujš „renegaci (...) polityczni zdrajcy, bandyci, którzy musieli pierzchać z państw socjalistycznych. [Nadawcy ci] uważajš, że posługujšc się głosem takich odszczepieńców, najszybciej osišgnš swoje cele”.