Z napływajšcych z Tybetu raportów wynika, że choć wœród prostytutek w Tybetańskim Regionie Autonomicznym (TRA) nadal przeważajš Chinki, coraz więcej Tybetanek z regionów wiejskich, które przed paru laty niemal nie imały się tego zajęcia, zaczyna trudnić się nierzšdem. Eksperci jednoznacznie łšczš to zjawisko z pogłębiajšcš się przepaœciš gospodarczš między regionami miejskimi i wiejskimi, która jest skutkiem ubocznym programu “rozwijania ziem zachodnich”. Wielu ekonomistów poddaje w wštpliwoœć trwałoœć – sztucznie napędzanego subsydiami Pekinu – wzrostu gospodarczego w Tybecie, niemniej doprowadził on do znacznego wzrostu dochodów w kilku oœrodkach miejskich, pozostawiajšc regiony wiejskie, które zamieszkuje przytłaczajšca większoœć Tybetańczyków, w stagnacji i nędzy. Jednoczeœnie państwowe media, propagujšce agresywny konsumeryzm, rozbudzajš oczekiwania, których nie da się zaspokoić na tybetańskiej wsi. Tybetańczycy z regionów wiejskich sš nie tylko ubożsi, ale i znacznie gorzej wykształceni, a więc pozbawieni szans na znalezienie lukratywnej posady w mieœcie. Rozziew między oczekiwaniami i niemożnoœciš ich spełnienia wydaje się popychać młode Tybetanki do prostytucji jako jedynej realistycznej, szybkiej drogi do wyższej stopy życiowej. W Tybecie prostytucja jest więc nie tylko symptomem nędzy, ale i zamożnoœci grupki uprzywilejowanych. Choć tybetańskie prostytutki majš szansę na podniesienie swoich dochodów, zarabiajš mniej niż Chinki i sš narażone na większe problemy społeczne.

Prostytucja rozwija się w TRA od poczštku lat dziewięćdziesištych. Choć w ChRL jest oficjalnie nielegalna, w największych miastach bazš przemysłu erotycznego sš budynki, należšce do administracji, partii komunistycznej i armii. Poza licznymi domami publicznymi w okolicach koszar, prostytucja jest zjawiskiem powszechnym w największych miastach TRA oraz, odzwierciedlajšc rosnšcš mobilnoœć towarów i ludzi, wzdłuż głównych szos. W miastach mniejszych prostytutki pracujš w restauracjach z pokojami “goœcinnymi”. Mimo wzrostu liczby Tybetanek, większoœć prostytutek w TRA stanowiš Chinki – szacuje się, że aż 60 procent pochodzi z chińskich regionów prowincji Sichuan. Pozostałe, w tym wiele chińskich muzułmanek narodowoœci Hui, przyjeżdża do Tybetu z Shanxi i innych ubogich prowincji. W kompleksie lhaskiej Wyspy Złodziei pracujš obecnie również “drogie”, “jasnowłose” prostytutki z Europy Wschodniej. Obserwatorzy sš zgodni, że w ostatnim czasie najszybciej roœnie liczba prostytutek pochodzenia tybetańskiego.

Niemal wszystkie prostytutki przyjeżdżajš do miast centralnego Tybetu ze wsi i regionów pasterskich; wiele pochodzi z Khamu i Amdo. Stykajš się z prostytucjš odwiedzajšc lokale rozrywkowe – niezwykle popularne bary Nangma (dyskoteki w tybetańskim stylu), kluby karaoke czy “salony pięknoœci” – i zaczynajš się niš parać, gdy okazuje się, że nie majš szans na innš pracę. Wydaje się, że coraz więcej młodych kobiet przyjeżdża do miast z intencjš uprawiania nierzšdu. Ich rodziny zdajš sobie z tego sprawš. Mężatki – zwłaszcza z bardzo ubogich regionów, takich jak Nagczu – zbierajš w ten sposób pienišdze na konkretny cel, np. zbudowanie domu lub otwarcie sklepu. Po powrocie w rodzinne strony, przyczyniwszy się do polepszenia sytuacji najbliższych, cieszš się ogromnym prestiżem, żyjš jednak w cišgłym strachu, że sšsiedzi poznajš ich przeszłoœć. Zwiększenie dochodów było głównym motywem wszystkich tybetańskich prostytutek, które odpowiadały na pytania TIN. Prostytucja daje im rzeczywiœcie możliwoœć szybkiego zarobienia dużych – jak na lokalne warunki – pieniędzy. Poza tym trudno znaleŸć innš pracę, gdy nie ma się wykształcenia i nie potrafi się mówić, czytać i pisać po chińsku. Wiele prostytutek nie potrafi również pisać i czytać po tybetańsku. Większoœć z nich to dwudziestokilkuletnie dziewczęta; rzadko widzi się tybetańskie prostytutki, które nie ukończyły osiemnastego roku życia.

Tybetańczycy lubiš przebywać i pracować z ludŸmi, którzy pochodzš z ich rodzinnych stron – widać to również w przemyœle erotycznym. Kobiety pracujšce w tym samym klubie lub lokalu często pochodzš z tego samego regionu czy nawet z tej samej wioski. Tybetańskie prostytutki mogš po cichu kontaktować się z koleżankami i namawiać je do przyjazdu, propagujšc w ten sposób prostytucję jako łatwš drogę do zdobycia pieniędzy. Zdecydowana większoœć pozostaje silnie zwišzana z rodzinami i wraca do domu na zimę. Kobiety, które pracujš niezależnie i lepiej zarabiajš, często spędzajš zimy w bardziej “lukratywnych” miejscach. Prostytutka z jednego z ekskluzywnych barów w południowotybetańskim mieœcie powiedziała TIN, że zanim œnieg zablokuje szosy, wyjeżdża na południe, do pracy w “salonie pięknoœci” w Katmandu lub w Delhi.

Warunki pracy i dochody prostytutek sš bardzo zróżnicowane. W Lhasie wiele Tybetanek pracuje w luksusowych lokalach lub “na telefon”, a poziom “œredni” zdominowany jest przez Chinki. Poza stolicš granice sš bardziej płynne. Tybetańska prostytutka w Lhasie żšda za swoje usługi 100 yuanów (12 USD), z czego połowę musi oddać właœcicielowi lokalu. Co miesišc płaci też około 180 yuanów (21 USD) – m.in. “handlowego” i “zdrowotnego” – podatku. W południowym Tybecie prostytutki biorš od klientów 50-80 yuanów (6-9,6 USD) lub 100 yuanów za całš noc w domu lub pokoju hotelowym klienta. W tym samym regionie obowišzuje też inny “układ”. Klienci płacš właœcicielom baru 40-50 yuanów (4,8-6 USD), który daje prostytutce 300 yuanów (36 USD) miesięcznie, zapewnia jej wyżywienie i pokój oraz oddaje około 40 procent pieniędzy od klientów. W ten sposób, przyjmujšc trzech klientów, prostytutka może codziennie zarobić około 100 yuanów. W wielu barach prostytutki pracujš również jako hostessy – dostajšc procent od zamawianych przez klientów drinków, potraw i papierosów – i, zwłaszcza poza Lhasš, sprzštaczki.

Wydaje się, że warunki pracy prostytutek w Tybecie sš nieco lepsze niż w innych regionach ChRL. Duży popyt sprawia, że kobiety zarabiajš więcej i majš większš swobodę w doborze klientów. Prostytutki z Nepalu widuje się aż w Szigace. Jednak z nich powiedziała dziennikarzowi Kathmandu Post (25 kwietnia 2003), że jeŸdzi do Tybetu, ponieważ pracuje tam w lepszych warunkach i zarabia więcej niż w Indiach. Wydaje się, że stosunkowo rzadko dochodzi tu do aktów przemocy, choć Tybetanki bywajš bite przez właœcicieli barów, z których próbujš odejœć. Bary często zmieniajš właœcicieli – nowi z reguły kupujš je wraz z kobietami, płacšc za każdš do 2000 yuanów (242 USD). W takim przypadku prostytutki nie dostajš pieniędzy, dopóki nowy właœciciel nie odzyska zainwestowanej w nie kwoty. Ponieważ właœciciele dobrze żyjš z policjš, kobiety nie mogš ich oskarżyć o wyzysk lub pobicie. Poza Lhasš mobilnoœć wydaje się istotnym czynnikiem różnišcym tybetańskie i chińskie prostytutki, którym łatwiej zmienić miejsce pracy.

Tybetańskie prostytutki sš młodsze i mniej ostentacyjne od Chinek, które często noszš modne i wyzywajšce ubrania, takie jak krótkie spódniczki i pończochy. Tybetanki ubierajš się skromniej i wyglšdajš bardziej prowincjonalnie (choć w regionach wiejskich wyzywajšce sš nawet dżinsy). Tybetańskie prostytutki pracujš zwykle w lokalach należšcych do Tybetańczyków i ich klientami sš z reguły rodacy. Właœciciele, zabierajšcy okreœlonš częœć zarobków kobiet, wolš jednak zatrudniać Chinki, których usługi sš droższe. W tybetańskich klientach, w większoœci żonatych mężczyznach, tybetańskie prostytutki budzš mieszane uczucia. Chińska, droższa, prostytutka stała się symbolem statusu. Pytani przez TIN Tybetańczycy mówili też, że wolš Chinki, ponieważ sš “ostrzejsze” i “robiš więcej niż Tybetanki”. Z drugiej strony, uważajš, że trzeba na nie uważać, gdyż mogš być nosicielkami chorób wenerycznych. Wydaje się to jednak przesšdem – Tybetanki wiedzš jeszcze mniej od Chinek o chorobach wenerycznych i używaniu prezerwatyw. Choroby weneryczne stajš się poważnym problemem i wielu ekspertów ostrzega przed epidemiš HIV/AIDS w Tybecie. Co gorsza, tybetańskie prostytutki sš znacznie mniej zaangażowane w kampanie prewencyjne i edukacyjne, ponieważ bardziej od Chinek obawiajš się publicznego piętna i ostracyzmu.