International Campaign for Tibet

9-03-2006

 

Złagodzenie kary i przeniesienie Bangri Rinpocze

 

Według informacji uzyskanych przez Johna Kamma z Fundacji Dui Hua wyrok dożywocia Bangri Czogtrula Rinpocze (wcześniej: Camtrul; ICT zdobyło pisownię imienia, której używał sam Rinpocze: bang-ris mchog-sbrul), założyciela i dyrektora lhaskiej szkoły, którą władze zamknęły w 1999 roku, został zamieniony na karę więzienia, a następnie złagodzony o rok.

 

  

Czterdziestoletni Bangri Czogtrul Rinpocze (znany również jako Dzigme Tenzin Nima, chiń. Jinmei Danzeng Nima), którego w 2000 roku skazano za „próbę podzielenia kraju", został przeniesiony z Drapczi do nowego więzienia, które leży w okręgu Czuszur (chiń. Qushui), w pobliżu lhaskiego Njethangu (chiń. Nidang), gdzie pod koniec zeszłego roku spotkał się z nim Manfred Nowak, Specjalny Sprawozdawca ONZ ds. Tortur. Nowak widział się również z żoną Rinpocze, Nimą Czodron (chiń. Nima Quzhen), w Drapczi (oficjalnie: Więzienie Tybetańskiego Regionu Autonomicznego), której karę 10 lat więzienia łagodzono dwukrotnie; jej nowy wyrok kończy się 26 lutego 2007 roku.

 

Uwięzienie Bangri Rinpocze i trzydziestosiedmioletniej byłej mniszki Nimy Czodron miało związek z próbą wciągnięcia na maszt tybetańskiej flagi i wysadzenia się w powietrze przez stolarza Taszi Ceringa, który był zatrudniony w ich szkole. Szkołę i sierociniec Gjaco, wspierane przez instytucje charytatywne oraz osoby prywatne ze Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii, zamknięto i aresztowano jej pracowników. Obecnie w więzieniach przebywają jedynie Bangri Rinpocze i Nima, których siedmioletnią córką opiekują się krewni.

 

Ponieważ władze chińskie robiły wszystko - między innymi zastraszając świadków - by informacje o tej jednej z najgłośniejszych w ostatnich latach spraw politycznych nie przedostały się za granicę, szczegółowe doniesienia o procesie skazanych pojawiły się dopiero w zeszłym roku. Według informacji uzyskanych teraz przez Dui Hua 31 lipca 2003 roku wyrok dożywocia Bangri Rinpocze zamieniono na 19 lat więzienia, a 17 listopada 2005 złagodzono o rok; wyrok kończy się 30 lipca 2021 roku (ponieważ biegnie od dnia zamieniania dożywocia na karę określoną).

 

26 sierpnia 1999 roku Taszi Cering opuścił chińską flagę na placu przed Potalą i próbował wciągnąć na maszt zakazany w Tybecie narodowy sztandar ze śnieżnymi lwami. Potem usiłował zdetonować przywiązany do ciała ładunek, który nie wybuchł z powodu deszczu. Został natychmiast zatrzymany; zmarł w więzieniu w lutym 2000 roku. Wkrótce po proteście przed Potalą zatrzymano lub tymczasowo aresztowano wielu krewnych i znajomych Taszi Ceringa. Większość pracowników szkoły Gjaco, którzy cieszyli się doskonałą opinią brytyjskich i amerykańskich sponsorów, skazano na kary więzienia lub „reedukację przez pracę" (chiń. laojiao).

 

Podczas procesu, który odbył się w sierpniu 2000 roku w Lhasie, Bangri Rinpocze został oskarżony o „spiskowanie" z Taszi Ceringiem oraz związki z „separatystycznymi" organizacjami zagranicznymi i „zdradzieckim" tybetańskim rządem emigracyjnym. W latach dziewięćdziesiątych Bangri Rinpocze był w Indiach i Stanach Zjednoczonych, gdzie zbierał fundusze na założenie szkoły, którą wspierały finansowo co najmniej dwie brytyjskie organizacje charytatywne i dwie amerykańskie grupy sponsorów. Na rozprawie Bangri Rinpocze i Nima Czodron odrzucili oskarżenia o separatyzm, lecz sąd uznał ich winnymi „długotrwałej współpracy z wrogimi siłami zewnętrznymi" oraz „udziału w działaniach, mających na celu podzielenie kraju i zniszczenie narodowej jedności".