Helsińska Fundacja Praw Człowieka
1-01-2008
Chronologia 2007
styczeń 2007
Państwowa Komisja Planowania Rodziny przyznaje, że dziesiątki milionów Chińczyków nie mają szans na znalezienie żony. W ChRL przychodzi na świat 118 - a w niektórych regionach nawet 130 - chłopców na 100 dziewczynek.
1 stycznia 2007
W TRA zaczynają obowiązywać 56-punktowe „Regulacje kwestii religijnych", zwiększające kontrolę państwa nad instytucjami monastycznymi, duchownymi i wiernymi.
4 stycznia 2007
Chińskie media publikują raport, obwiniający „Stany Zjednoczone i inne państwa" o „podsycanie niepokojów wewnętrznych" - na przykład poprzez spotkania z liderami „grup separatystycznych" - w regionach mniejszościowych z Tybetem i Turkiestanem Wschodnim na czele.
8 stycznia 2007
Funkcjonariusze służby bezpieczeństwa aresztują Dziamjanga Gjaco, mnicha klasztoru Bora w prowincji Gansu - prawdopodobnie za słuchanie tybetańskojęzycznych audycji Radia Wolna Azja.
9 stycznia 2007
Tybetańskie źródła informują o aresztowaniu sołtysa z okręgu Dingri prefektury Szigace, który ratował życie owiec i kóz, wykupując je z rzeźni. Władze podejrzewają, że robił to w intencji długiego życia Dalajlamy.
10-12 stycznia 2007
Przedstawicielka Dalajlamy Kesang Jangkji Takla składa wizytę w Polsce na zaproszenie parlamentarnego Zespołu Polsko-Tybetańskiego i Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka. „Z uwagi na swoją historię Polacy doskonale rozumieją sytuację Tybetańczyków i w pełni popierają ich aspiracje", mówi Marszałek Sejmu RP Marek Jurek. „Poruszyło mnie współczucie i zrozumienie, jakie pan Marszałek wyraził dla sprawy pokojowej walki Tybetańczyków o prawo do własnej kultury, religii i przestrzegania praw człowieka", oświadcza po spotkaniu pani Takla, która rozmawia również z przedstawicielami Ministerstwa Spraw Zagranicznych i kancelarii Prezydenta RP.
11 stycznia 2007
W ramach programu „pokojowego rozwoju przestrzeni" Chiny niszczą rakietą balistyczną satelitę meteorologicznego na orbicie Ziemi, co wywołuje ostre protesty Stanów Zjednoczonych, Australii, Japonii i innych państw. Pekin początkowo zaprzecza, ale po dwóch tygodniach przyznaje się do przeprowadzenia tej „próby".
14 stycznia 2007
Władze chińskie zapowiadają rozpoczęcie budowy trzystukilometrowego odcinka torów między Lhasą a Szigace, drugim co do wielkości miastem Tybetu.
15 stycznia 2007
„Środowisku naturalnemu i mieszkańcom Tybetu grozi katastrofa" - mówi Dalajlama, zaniepokojony wpływem kolei i rosnącą liczbą Chińczyków w tybetańskich miastach.
16 stycznia 2007
Bank Ludowy informuje, że nadwyżka ChRL w handlu zagranicznym przekroczyła bilion dolarów.
17 stycznia 2007
Freedom House po raz kolejny uznaje Tybet za „najgorsze" miejsce na ziemi pod względem braku poszanowania dla praw człowieka i swobód obywatelskich.
18 stycznia 2007
Chiny ponawiają żądanie zniesienia „dyskryminującego" embarga na sprzedaż europejskiej broni, a UE powtarza swoje warunki: Pekin musi najpierw ratyfikować Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych, zwolnić wszystkich uwięzionych w związku z protestami na Tiananmen i znieść system „reedukacji przez pracę".
23 stycznia 2007
Posiedzenie Biura Politycznego KPCh: przewodniczący Hu Jintao ślubuje „oczyścić" internet z „niepożądanych treści".
31 stycznia 2007
Odbierając Pokojową Nagrodę Gandhiego z rąk prezydenta Kalama, arcybiskup Desmond Tutu dziękuje za „udzielenie schronienia jednemu z największych ludzi, Dalajlamie" i wzywa przywódców Indii, by „pomogli odzyskać wolność jego Tybetowi".
1 lutego 2007
Chińscy uczeni ostrzegają, że ocieplenie klimatu Płaskowyżu Tybetańskiego może doprowadzić do wyschnięcia największych azjatyckich rzek i mieć katastrofalne konsekwencje dla całej planety.
„Partia musi strzec kontroli nad sądami - mówi Luo Gan, jeden z dziewięciu członków Stałego Komitetu Biura Politycznego - oraz bronić ich przed infiltracją i sabotażem wrogich sił, które zagrażają bezpieczeństwu państwa".
6 lutego 2007
Premier Samdong Rinpocze spotyka się z przywódczynią większości w Kongresie Stanów Zjednoczonych N. Pelosi.
7 lutego 2007
Z badań chińskich socjologów wynika, że w ChRL może być trzykrotnie więcej wierzących niż oficjalnie podają władze - ponad 300 milionów.
13 lutego 2007
Komisja Dyscypliny informuje, że w 2006 roku ukarano za korupcję niemal sto tysięcy członków KPCh.
Chińskie media donoszą, że na terenie TRA odkryto ponad 600 nowych złóż miedzi, żelaza, cynku, ołowiu itd. o wartości około 130 miliardów dolarów.
14 lutego 2007
Chińska misja przy Unii Europejskiej wydaje oświadczenie, w którym oficjalnie potwierdza rozmowy między władzami ChRL a „osobistymi przedstawicielami Dalajlamy", próbując zablokować w ten sposób prace nad rezolucją Parlamentu Europejskiego w sprawie dialogu chińsko-tybetańskiego oraz „zaprotestować przeciwko umiędzynarodowieniu" problemu Tybetu, „nie wspominając o mianowaniu tak zwanego przedstawiciela" odpowiedzialnego za tę kwestię w UE.
15 lutego 2007
Parlament Europejski przyjmuje rezolucję, w której wzywa Pekin i Dalajlamę do kontynuowania dialogu, a państwa członkowskie do „aktywnego wspierania" tego procesu - włącznie z ustanowieniem Specjalnego Przedstawiciela UE ds. Tybetu.
19 lutego 2007
Drugi dzień Nowego Roku kalendarza tybetańskiego: pielgrzymi przed Dżokhangiem obrzucają obelgami i biją dwóch mężczyzn noszących ubrania wykończone futrem panter. Dwa dni później chińska policja organizuje prowokację: podstawiony tajniak w ubraniu obszytym futrem prowokuje tłum pielgrzymów, którzy zostają otoczeni i brutalnie pobici przez kordon funkcjonariuszy. Przy okazji „znika" kilkanaście osób.
23 lutego 2007
Prof. Ge Jianxiong, jeden z najwybitniejszych chińskich historyków i autor wielu podręczników szkolnych, oświadcza, że twierdzenie, iż „Tybet był zawsze częścią Chin, jest kpiną z historii".
2 marca 2007
„Partia komunistyczna jest dla Tybetańczyków jak matka - mówi chińskim mediom sekretarz Zhang Qingli - a Komitet Centralny jest im prawdziwym Buddą".
5-16 marca 2007
Doroczne, poprzedzone tradycyjnym polowaniem na dysydentów, posiedzenia X OLPKK i X OZPL pod hasłem promowania „harmonii społecznej i stabilizacji". Władze zwyczajowo obiecują pomoc dla najuboższych i regionów wiejskich oraz zniesienie wszelkich opłat za naukę na poziomie podstawowym, przyjmują długo oczekiwaną ustawę o ochronie własności prywatnej i zatwierdzają bezprecedensowy wzrost nakładów na obronność o 17,8 procent.
6 marca 2007
Władze chińskie ogłaszają zakaz otwierania nowych kawiarenek internetowych w 2007 roku.
7 marca 2007
Agencja Reuters zdobywa listy Bapy Phuncoga Łangjala - pierwszego tybetańskiego komunisty, który spędził 18 lat w karcerze i został zrehabilitowany po śmierci Mao - do przewodniczącego Hu Jintao. Bapa Phunłang wzywa partię do zmiany polityki wobec Dalajlamy i do odsunięcia „jastrzębi", którzy „robią kariery i majątki na walce z separatyzmem", blokując proces dialogu i pojednania.
Chińskie media informują o wybuchu epidemii ptasiej grypy H5N1 w okolicach Lhasy.
8 marca 2007
„Jeśli Dalajlama całkowicie nie wycofa się z zabiegania o niepodległość słowem i czynem, jego szanse na powrót są marne", oświadcza gubernator TRA Dziampa Phuncog.
10 marca 2007
„W imię prawdziwych korzyści większości i mniejszości oraz rządu centralnego i władz lokalnych należy ustanowić autonomię faktyczną - mówi Dalajlama w dorocznym orędziu. - Ponieważ służyć ma ona mniejszościom narodowym, żądanie ustanowienia jednej administracji dla narodu tybetańskiego jest szczere, słuszne i zrozumiałe. Świat widzi, że nie mamy ukrytych celów. W związku z tym świętym obowiązkiem wszystkich Tybetańczyków jest kontynuowanie walki o spełnienie tego umiarkowanego żądania. (...) Pozdrawiam wszystkich tych Tybetańczyków w Tybecie - członków partii komunistycznej, przywódców, urzędników, fachowców i innych - którzy nie utracili tybetańskiego ducha i pracują na rzecz prawdziwych interesów naszego narodu. Wyrażam najwyższy podziw niezwykłej odwadze, z jaką robią to, co w ich mocy, w służbie narodowi tybetańskiemu. Najwyższy podziw należy się także tym, którzy nie zważając na żadne trudności, pracują na rzecz zachowania tybetańskiej tożsamości, kultury i języka, oraz niewzruszonej odwadze i determinacji, z jaką zabiegają o urzeczywistnienie pragnień narodu tybetańskiego. Jestem przekonany, że będą nadal walczyć o naszą wspólną sprawę z nowym poświęceniem i oddaniem. Wzywam wszystkich Tybetańczyków w Tybecie i poza jego granicami o wspólną pracę na rzecz bezpiecznej przyszłości, opartej na równości i harmonii narodów".
11 marca 2007
Najwyższy Sąd Ludowy, Prokuratura, Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego i Ministerstwo Sprawiedliwości wspólnie zalecają sądom niższych instancji zredukowanie liczby wyroków śmierci oraz „lepszą ochronę praw oskarżonych" i przypominają o zakazie stosowania tortur, wymuszania zeznań, a także publicznego upokarzania skazanych.
13 marca 2007
„Mamy nadzieję, że Dalajlama spojrzy historii w oczy i zweryfikuje swoje poglądy polityczne - odpowiada na orędzie tybetańskiego przywódcy chińskie MSZ. - Tybet idzie naprzód i nikt nie zatrzyma jego rozwoju".
14 marca 2007
Komitety dzielnicowe w Lhasie, nie podając przyczyn, ogłaszają bezprecedensowy, kilkudniowy zakaz składania pokłonów w świątyniach buddyjskich i palenia kadzidła. Zbiega się on z odprawianiem tenszugu w Dharamsali - ofiarowania modlitw i rytuałów długiego życia - oraz apelem kaszagu, o modlitwy o długie życie Dalajlamy, który w tym roku kończy szósty dwunastoletni cykl kalendarza księżycowego. Wedle astrologii tybetańskiej taki rok może przynieść dobre, ale także bardzo niepomyślne wydarzenia, którym mają zapobiegać stosowne modlitwy i rytuały religijne. Mimo zakazu tłumy Tybetańczyków palą kadzidła i ustawiają się w kolejkach do lhaskich świątyń. Władze wyprowadzają na ulice setki policjantów i funkcjonariuszy służby bezpieczeństwa.
Ponieważ „Potala nie jest w stanie przyjąć wszystkich turystów", przywódcy partii TRA zapowiadają „wzniesienie jej repliki tuż obok oryginalnego pałacu".
15 marca 2007
Zespół Polsko-Tybetański Sejmu RP wnosi do Komisji Spraw Zagranicznych apel, w którym wzywa „rząd Chińskiej Republiki Ludowej oraz przedstawicieli Centralnej Administracji Tybetańskiej na wychodźstwie do kontynuowania procesu dialogu w celu wypracowania dalekowzrocznego, pragmatycznego rozwiązania, zgodnego z Konstytucją ChRL i uwzględniającego dążenia narodu tybetańskiego do życia w zjednoczonym, w pełni autonomicznym Tybecie, oraz wzywa najwyższe władze Rzeczpospolitej Polskiej do aktywnego wsparcia owego procesu we wszystkich kontaktach z przedstawicielami Chińskiej Republiki Ludowej i tybetańskiej diaspory. (...) Proces tych rozmów - rozpoczęty w 2002 roku po ponad dziesięcioletniej przerwie - wydaje się obecnie jedynym realnym instrumentem, dającym nadzieję na trwałe, pokojowe rozwiązanie zadawnionego problemu Tybetu i leży w najlepszym interesie obu stron: chińskiej i tybetańskiej, a także - ukazując realną alternatywę dla terroryzmu i wojny - całej społeczności międzynarodowej".
16 marca 2007
„Nasza polityka wobec Dalajlamy jest jasna i konsekwentna - mówi dziennikarzom premier Wen Jiabao. - O ile uzna on Tybet i Tajwan za nieodłączną część Chin i porzuci działalność separatystyczną, drzwi zawsze stoją otworem".
26 marca 2007
Prezydenci Rosji i ChRL, w imię budowy „wielobiegunowego świata", ogłaszają w Moskwie deklarację o „strategicznym partnerstwie".
27 marca 2007
Jak podaje agencja Xinhua, w ciągu trzech lat Pekin zainwestuje 100 miliardów yuanów (13 mld USD) w 180 przedsięwzięć w Tybecie - m.in. budowę lotniska w Ngari i doprowadzenie linii kolejowej do Szigace.
28 marca 2007
ONZ informuje, że w październiku zeszłego roku P. Alston, Specjalny Sprawozdawca ds. Arbitralnych i Doraźnych Egzekucji, wezwał władze ChRL do upublicznienia wyników śledztwa w sprawie mordu tybetańskich uchodźców na przełęczy Nangpa.
kwiecień 2007
W ramach przygotowań do lipcowego festiwalu kultury Khampów, i wbrew obowiązującym przepisom, władze prefektury Dziekundo (chiń. Yushu) prowincji Qinghai wzywają Tybetańczyków - i zobowiązują urzędników - do „prezentowania" strojów obszytych futrem dzikich zwierząt.
Pierwszy Tybetańczyk uzyskuje obywatelstwo polskie.
1 kwietnia 2007
Chińskie media podają, że w ciągu ostatnich pięciu lat liczba analfabetów w ChRL wzrosła o ponad 30 procent - do 116 milionów.
9 kwietnia 2007
„Nie deportujemy Tybetańczyków - mówi przywódca maoistów, którzy po raz pierwszy weszli do rządu Nepalu - ale też nie zezwolimy im na ponowne otwarcie Biura Dalajlamy".
10 kwietnia 2007
Wedle oficjalnych statystyk w 2006 roku populacja TRA wzrosła do 2,81 miliona mieszkańców.
W związku z topnieniem tybetańskich lodowców i groźbą wysychania rzek Chiny wywołują pierwsze sztuczne opady śniegu na Wyżynie Tybetańskiej.
11 kwietnia 2007
„Od powstania Chińskiej Republiki Ludowej kultura tybetańska doznaje pełnego rozwoju, którego najbardziej wyrazistą cechą jest uwolnienie się od monopolu sztuki sakralnej i świątynnej, od kiedy lud Tybetu uzyskał swobodę i stał się panem swojej ziemi. Sztuka tybetańska stała się rzeczywiście sztuką ludu - sztuką, która pochodzi z ludu, wyraża jego myśli i uczucia, i jemu służy": Ambasada ChRL otwiera tygodniową wystawę propagandowych zdjęć i przedmiotów z Tybetu w Sejmie RP.
23 kwietnia 2007
Przewodniczący Hu Jintao ogłasza kolejną kampanię „oczyszczania internetu" i dostosowywania go do wymogów „rozwiniętej kultury socjalistycznej".
25 kwietnia 2007
Kończący osiemnaście lat, uprowadzony przez władze chińskie w 1995 roku Panczenlama prowadzi, według rzecznika chińskiego MSZ, „normalne, wolne życie przeciętnego nastolatka".
Zatrzymanie - i zwyczajowe wydalenie następnego dnia - grupy amerykańskich działaczy, którzy protestują przeciwko planom zaniesienia ognia olimpijskiego na Czomolungmę w obozie bazowym pod Everestem.
26 kwietnia 2007
Ceremonia wmurowania kamienia węgielnego pierwszego pięciogwiazdkowego hotelu w Lhasie.
maj 2007
Dalajlama zapowiada stopniowe przejście na „polityczną emeryturę" i całkowite poświęcenie się sprawom duchowym.
Władze chińskie ograniczają swobodę podróżowania do i po TRA zagranicznych turystów indywidualnych.
Na podstawie nowych „przepisów religijnych" oddział Ludowej Policji Zbrojnej niszczy ufundowany przez chińskich wiernych, wart ponad sto tysięcy dolarów, wielki posąg Guru Rinpocze w klasztorze Samje.
7 maja 2007
W ciągu tygodniowego majowego święta do TRA - a właściwie Lhasy - przyjeżdża 340 tysięcy osób: o ponad 32 procent więcej niż rok wcześniej.
9 maja 2007
„Trzęsienia ziemi w Tybecie - ogłaszają rządowi eksperci - nie stanowią żadnego zagrożenia dla linii kolejowej Golmud-Lhasa".
10 maja 2007
W dzień po odwołaniu przez Dalajlamę wizyty w Brukseli - na prośbę rządu Belgii, który obawia się, że jego obecność na konferencji organizacji zajmujących się Tybetem mogłaby zakłócić rozmowy handlowe z Pekinem - władze chińskie wzywają wszystkie państwa do „zachowania czujności wobec separatystycznych knowań" przywódcy Tybetu.
21 maja 2007
„Rzeki i góry Tybetu pozostaną czerwone": Sekretarz partii TRA Zhang Qingli oskarża Dalajlamę o „spiskowanie z tajwańskimi siłami niepodległościowymi, Islamskim Ruchem Turkiestanu Wschodniego, ruchami demokratycznymi i Falun Gong" w celu „podzielenia macierzy".
24-25 maja 2007
Pierwszą wizytę w Warszawie - niemal całkowicie zignorowaną przez polskie media - składa przewodniczący Stałego Komitetu Ogólnochińskiego Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych, członek Stałego Komitetu Biura Politycznego Komitetu Centralnego i numer dwa w hierarchii KPCh, Wu Bangguo, którego przyjmują prezydent, premier oraz marszałkowie sejmu i senatu. Marszałek Bogdan Borusewicz - który jako jedyny rozmawia po spotkaniu z dziennikarzami - upomina się o obiecane polskim parlamentarzystom zdjęcia Panczenlamy. Ragdi, jeden z piętnastu zastępców Wu, Tybetańczyk stojący najwyżej w hierarchii chińskiego państwa, który przed sześciu laty zapewniał, że aktualne zdjęcia Genduna Czokji Nimy zostaną przekazane Sejmowi RP, oświadcza, iż chłopiec „jest zdrowy, mieszka w Chinach, gra w szachy i ma metr sześćdziesiąt wzrostu". Jak wynika z oficjalnych komunikatów i doniesień mediów, żaden inny polski polityk nie porusza kwestii poszanowania praw człowieka. (Cztery miesiące później prostuje to przedstawiciel MSZ na posiedzeniu Komisji Praw Człowieka i Sprawiedliwości, informując, że o prawach człowieka i Tybecie rozmawiał z chińskimi delegatami również marszałek Ludwik Dorn.)
27 maja 2007
Gwałtowne protesty przeciwko budowie kopalni cynku i ołowiu na zboczu świętej góry Jala w prowincji Sichuan. Setki Tybetańczyków atakują urzędników i chińskie samochody. Demonstrację rozbijają służby bezpieczeństwa i oddziały LPZ. Lokalni przywódcy, którzy przekazali petycję protestacyjną rządowi prowincji, „znikają".
29 maja 2007
Pekin ogłasza, że wszystkie przedmioty kultu oraz wizerunki religijne w świątyniach i klasztorach Tybetu „są własnością państwa".
4 czerwca 2007
Władze chińskie zakazują otwierania nowych kawiarenek internetowych w 2007 roku.
11 czerwca 2007
Kanadyjski dyplomata ujawnia, że dwa lata wcześniej strona chińska zażądała od Ottawy „gestu dobrej woli" - kilkudziesięciu tysięcy dolarów „pomocowych środków" oraz stypendiów dla studentów z ChRL - za „pogłębienie" dialogu na temat praw człowieka, który został wtedy zawieszony.
13 czerwca 2007
Rząd TRA zapowiada wprowadzenie zakazu wydobywania złota, rtęci, arsenu i torfu w imię ochrony środowiska naturalnego.
15 czerwca 2007
Pekin ogłasza zwiększenie nakładów na „regiony graniczne" i „walkę z separatyzmem".
18 czerwca 2007
W obozie bazowym pod Mt. Everestem rozpoczyna się budowa szosy za 150 milionów yuanów (niemal 20 mln USD), która ma „ułatwić przeniesienie ognia olimpijskiego" chińskim sportowcom.
19 czerwca 2007
W ciągu pierwszych pięciu miesięcy 2007 roku TRA przyjmuje 672 tysiące turystów - aż o 82 procent więcej niż w tym samym okresie roku wcześniej.
20 czerwca 2007
Według holenderskich ekspertów Chiny, prześcigając USA o kilka lat wcześniej niż zakładano, są największym źródłem emisji dwutlenku węgla.
23 czerwca 2007
Centralna Administracja Tybetańska zapowiada, że zgodnie z życzeniem Dalajlamy mnisi i mniszki we wszystkich głównych klasztorach buddyjskich w Indiach będą się uczyć chińskiego.
25 czerwca 2007
Agencja Xinhua po raz pierwszy potwierdza doniesienia o protestach przeciwko pracom wydobywczym na zboczach świętej góry Jala w Dału (chiń. Daofu), w Sichuanie. Według oficjalnej wersji policja „przesłuchuje pięciu zatrzymanych", a jeden pracownik kopalni odniósł ciężkie obrażenia.
27 czerwca 2007
Władze okręgu Sog TRA aresztują trzydziestu Tybetańczyków, protestujących przeciwko arogancji chińskich handlarzy, skupujących grzyby gąsienicowe jarca gumbu. Wybuchowi poważniejszych zamieszek zapobiega interwencja opata lokalnego klasztoru.
29 czerwca 2007
AL-W szkoli siły, których zadaniem będzie strzeżenie bezpieczeństwa Igrzysk Olimpijskich w Pekinie, m.in. poprzez „ścisłą obserwację tybetańskich działaczy »niepodległościowych«".
29 czerwca-5 lipca 2007
Szósta, po piętnastomiesięcznej przerwie, runda rozmów między wysłannikami Dalajlamy a przedstawicielami władz ChRL w Szanghaju i Nankinie.
lipiec-sierpień 2007
Czystka w aparacie partii TRA. Stanowiska traci 54 (na 78) tybetańskich sekretarzy okręgów, oskarżanych przez genseka regionu o „brak gorliwości" w piętnowaniu Dalajlamy. Zastępują ich ochotnicy narodowości Han z różnych prowincji Chin właściwych.
lipiec 2007
W ramach „przygotowań" do Igrzysk Olimpijskich wadze chińskie wydalają ponad stu zagranicznych misjonarzy - najwięcej od 1954 roku - z różnych prowincji kraju, w tym także z Tybetu.
3 lipca 2007
„Po pierwsze pragnę wyjaśnić, że Lodi Gjari i towarzystwo nie są tak zwanymi wysłannikami Dalaja - informuje rzecznik chińskiego MSZ. - Od 2002 roku często wracają do Tybetu i innych prowincji, żeby zobaczyć się z przyjaciółmi, krewnymi oraz zwiedzać".
7 lipca 2007
„Dyskusje były otwarte i szczere. Obie strony jednoznacznie określiły swoje rozbieżne stanowiska i poglądy w wielu kwestiach" - wysłannicy Dalajlamy przedstawiają raport z szóstej rundy rozmów tybetańsko-chińskich.
8 lipca 2007
KPCh ogłasza, że urzędnicy, którzy nie potrafią zapewnić „bezpieczeństwa wewnętrznego", to znaczy zapobiegać niepokojom w swoich regionach, nie mają szans na awans.
13 lipca 2007
Krwawe walki w TPA Kardze w Sichuanie - sześć ofiar śmiertelnych, ponad stu rannych - wywołane biernością władz lokalnych, lekceważących apele tybetańskich przywódców o wyznaczenie granic miedzy okręgami, z których wywodzą się konkurujące grupy zbieraczy jarca gumbu.
15 lipca 2007
UNESCO krytykuje Chiny za brak właściwej ochrony pałacu Potala.
16 lipca 2007
Pierwsza od 2003 roku - i utworzenia koalicyjnego rządu w Katmandu - jawna deportacja tybetańskiego uchodźcy z Nepalu do Chin.
23 lipca 2007
Setki Tybetańczyków wiecują i blokują drogi w Njagczu, w TPA Kardze w proteście przeciwko więzieniu skazanego na dożywocie Tulku Tenzina Delka. Władze aresztują dwie organizatorki protestu, sprowokowanego przez chińskich urzędników, którzy zakazali wystawienia zdjęcia Tenzina Delka podczas konsekracji nowego budynku w założonym przezeń klasztorze.
Chińscy naukowcy publikują wyniki badań, z których wynika, że klimat na Płaskowyżu Tybetańskim ociepla się najszybciej na naszej planecie.
25 lipca 2007
W Delhi zostaje zaprzysiężona Pratibha Patil, pierwsza kobieta na stanowisku prezydenta Indii.
Podczas dorocznego święta władze prefektury Juszu (chiń. Yushu) prowincji Qinghai wydają nakaz - pod groźbą grzywny wysokości trzech tysięcy yuanów (400 USD) - noszenia strojów obszytych futrem, których posiadanie jest zgodnie z chińskim prawem nielegalne i które Tybetańczycy manifestacyjnie palili w odpowiedzi na apel Dalajlamy o chronienie zwierząt zagrożonych wyginięciem.
31 lipca 2007
Departament Bezpieczeństwa Publicznego TRA informuje o rozbiciu „pierwszej organizacji typu mafijnego" w Tybecie, której członkowie - Chińczycy - zostają skazani na kary od roku do 13 lat więzienia.
sierpień 2007
Tybetańskie źródła donoszą o napływie nowej, gigantycznej fali imigrantów po katastrofalnej powodzi, która pozbawiła dachu nad głową miliony mieszkańców Chin właściwych. W stolicy Tybetu gwałtownie rośnie inflacja i ceny podstawowych produktów.
„Poprawiając" wizerunek państwa przez Igrzyskami Olimpijskimi, władze chińskie zamykają biura organizacji walczących z AIDS i pomagających sierotom oraz zakazują organizowania spotkań działaczom.
1-8 sierpnia 2007
W Lithangu, w Kardze tybetański koczownik zakłóca obchody 80. rocznicy utworzenia AL-W, wznosząc niepodległościowe hasła i wzywając rodaków do zgody. Zostaje zatrzymany, a jego krajanie organizują protest, który przerywają po uzyskani zapewnienia, że Rongje Adrak zostanie następnego dnia zwolniony. Władze nie dotrzymują obietnicy, tłumacząc, że za sprawą mediów incydent nabrał charakteru „międzynarodowego" i nie leży już w ich kompetencji. Koczownicy z kilku klanów wracają przed budynki rządowe, rozbijają namioty i domagają się zwolnienia wszystkich więźniów, prawa do słuchania nauk Dalajlamy oraz wolności religii. Władze ściągają do regionu tysiące funkcjonariuszy LPZ i wprowadzają nadzwyczajne środki bezpieczeństwa. Tybetańczycy rozchodzą się dopiero na prośbę lamów i urzędników lokalnych, obawiających się krwawego stłumienia protestu.
3 sierpnia 2007
Pekin ogłasza, że od 1 września „wszyscy inkarnowani żywi buddowie buddyzmu tybetańskiego będą musieli uzyskać autoryzację" władz prowincji lub rady państwa, bez której zostaną uznani za „nielegalnych i nieważnych".
Mimo przedolimpijskich deklaracji i obietnic władz 95 procent akredytowanych w Chinach dziennikarzy uważa, że Pekin nie przestrzega międzynarodowych standardów wolności mediów.
7 sierpnia 2007
Zachodni działacze zawieszają na Wielkim Murze transparent ze zmodyfikowanym mottem olimpijskim: „Jeden świat, jedno marzenie. Wolny Tybet". Wszyscy zostają zatrzymani i wydaleni z Chin.
8 sierpnia 2007
Na rok przed rozpoczęciem Igrzysk Olimpijskich tybetańscy uchodźcy organizują w Delhi wielotysięczny marsz protestacyjny.
27 sierpnia 2007
Prokuratura Ludowa Kardze formalnie aresztuje zatrzymanego 1 sierpnia Rongje Adraka pod zarzutem do „podżegania do obalenia rządu".
30 sierpnia 2007
Oczyszczanie Pekinu przed zjazdem partii i Igrzyskami: władze zarządzają wyburzenie „dzielnicy petycji" - xinfang - w której koczują tysiące osób, próbujących szukać w stolicy sprawiedliwości.
wrzesień 2007
Pokłosie protestu Rongje Adraka: kampania edukacji patriotycznej i wielka czystka w Lithangu - władze usuwają najważniejszych urzędników pochodzenia tybetańskiego, zastępując ich chińskimi aparatczykami.
W ramach przygotowań do zjazdu KPCh Pekin asygnuje dodatkowo niemal półtora miliarda dolarów na kontrolę internetu; wkrótce potem z sieci znikają setki portali i blogów.
3 września 2007
Rzadki, skoordynowany protest - przeciwko złym warunkom życiowym - setek zdemobilizowanych żołnierzy w co najmniej trzech chińskich miastach.
4 września 2007
„W naszej partii wciąż istnieje mała grupa elementów dysydenckich, których oddanie ideałom, poglądom i stanowiskom politycznym jest niepewne. (...) Ssą pierś partii komunistycznej, lecz nazywają Dalajlamę matką. (...) Jeżeli nie zdołamy wyeliminować dysydentów (...), sytuacja stanie się bardzo niebezpieczna" - w odpowiedzi na coraz częstsze protesty polityczne i społeczne Komisja Kontroli Dyscypliny KPCh w poufnym „Dokumencie nr 2, 2007" daje sygnał do kampanii prześwietlania i oczyszczania szeregów tybetańskich kadr oraz zaostrzenia polityki Chin w Tybecie.
7 września 2007
Po przesłuchaniu kilkudziesięciu uczniów i nauczycieli w związku z pojawieniem się niepodległościowych graffiti na murach komisariatu i szkoły w wiosce Amczok Bora władze prefektury Kanlho (chiń. Gannan) prowincji Gansu aresztują siedmiu tybetańskich nastolatków. Co najmniej jeden, czternastolatek, zostaje brutalnie pobity w czasie zatrzymania.
8 września 2007
„Szanujemy decyzję Dalajlamy w kwestii przyszłości Tybetu; mamy nadzieję, że Tajwan i Tybet mogą zacieśniać więzi oraz wzajemnie się wspierać", mówi prezydent Chen Shui-bian.
13 września 2007
Po ponad dwudziestu latach debat Zgromadzenie Ogólne NZ przyjmuje - niewiążącą - Deklarację Praw Ludów Tubylczych.
Władze w Lhasie zatrzymują sześciu tybetańskich sklepikarzy za wniesienie zażalenia przeciwko nakazowi przeniesienia stoisk z okolic Barkhoru do nowego centrum handlowego.
14 września 2007
Nagła, niespodziewana egzekucja Kundziama, tybetańskiego więźnia z Lithangu, mająca zastraszyć intensywnie „reedukowaną" populację prefektury.
19 września 2007
Chińska Naczelna Izba Kontroli informuje, że w 2006 roku w 49 departamentach centralnych zdefraudowano siedem miliardów yuanów (niemal miliard USD), marnotrawiąc prawie sześć razy więcej.
20 września 2007
Kanclerz Austrii dr Alfred Gusenbauer przyjmuje w Wiedniu Dalajlamę.
23 września 2007
Pierwsze spotkanie Dalajlamy z kanclerzem Niemiec, Angelą Merkel, przy akompaniamencie ostrych protestów, gróźb i szantaży Pekinu.
27 września 2007
W rezolucji w sprawie Birmy Parlament Europejski powołuje się na apel Dalajlamy do birmańskiej junty o niestosowanie przemocy.
28 września 2007
Władze chińskie burzą kolejny wielki posąg Guru Rinpocze - rozpędzając wcześniej „żywą tarczę" broniących go Tybetańczyków - w prefekturze Ngari (chiń. Ali) TRA.
1 października 2007
Z okazji państwowego święta Lhasa uruchamia pierwszy dwudziestoczterogodzinny tybetańskojęzyczny kanał telewizyjny.
2 października 2007
Pekin nakazuje przesiedlenie stu tysięcy tybetańskich koczowników do miast prowincji Qinghai.
3 października 2007
„W uznaniu Jego wielkiego autorytetu moralnego, za propagowanie wzorca pokojowego rozstrzygania wielu konfliktów, ogromne zasługi dla rozwoju dialogu międzykulturowego i religijnego, promowanie postawy szacunku i zrozumienia dla osób o odmiennym światopoglądzie i poglądach religijnych oraz walkę o wolność i podstawowe prawa Tybetańczyków metodami pokojowymi" Senat Uniwersytetu Jagiellońskiego nadaje Dalajlamie tytuł doktora honoris causa.
9 października 2007
Pożegnalne posiedzenie sejmowej Komisji Praw Człowieka i Sprawiedliwości, poświęcone sytuacji w Chinach - i Tybecie - na rok przed Igrzyskami Olimpijskimi w Pekinie.
Szukając zapewne nowych inwektyw, agencja Xinhua nazywa Dalajlamę „propagatorem groźnych sekt".
połowa października 2007
Władze chińskie zamykają klasztor Pangsa w lhaskim Maldrogongkar, który latem zaczęły odwiedzać tłumy pielgrzymów, gdyż Dalajlama napomknął w Indiach, że jego relikwie są źródłem wielkich błogosławieństw.
15-21 października 2007
„Ważne decyzje zapadają w małym gronie, błahe na wielkich wiecach": XVII Zjazd KPCh, którego „harmonijny" przebieg gwarantować ma między innymi prewencyjne zamknięcie niemal dwudziestu tysięcy (czyli prawie dziesięciu na jednego delegata) stron internetowych i blogów. Konsolidujący władzę przewodniczący Hu, którego „naukowa wizja rozwoju" zostaje wpisana do statutu partii, obiecuje „rozszerzenie demokracji socjalistycznej", nie wyjaśnia jednak, na czym miałaby ona polegać, a w swym przemówieniu kilkakrotnie przywołuje maoistowskie „cztery kardynalne zasady" (m.in. przewodnią rolę partii i dyktaturę proletariatu). Choć inne chińskie przysłowie uczy, że „na jednym stoku nie ma miejsca dla dwóch tygrysów", do Stałego Komitetu politbiura wchodzą dwie rywalizujące gwiazdy „piątego pokolenia" - znak czasu: prawnicy i ekonomiści, a nie, jak do tej pory, nieodmiennie inżynierowie - Li Keqiang, protegowany przewodniczącego Hu z młodzieżówki komunistycznej, oraz, na pozycji uprzywilejowanej w wyścigu do schedy, znany z otwartości i pragmatyzmu Xi - Mashang jiu ban, „Zrób to teraz" - Jinping, przedstawiciel grupy partyjnych „książątek", sekretarz z szanghajskiego bastionu Jiang Zemina, syn stronnika poprzedniego Panczenlamy (i jedynego członka dengowskiego Biura Politycznego, który opowiedział się po stronie odsuniętego Hu Yaobanga), oraz mąż gwiazdy zespołu pieśni i tańca Centralnego Departamentu Politycznego AL-W. W nowym Stałym Komitecie zasiada również Zhou Yongkang, minister bezpieczeństwa publicznego i były sekretarz partii Sichuanu, odpowiedzialny za skazanie na śmierć Tulku Tenzina Delka i Lobsanga Dhondupa.
17 października 2007
„Po raz kolejny z całą mocą podkreślam, że nie zabiegam o niepodległość, tylko faktyczną autonomię narodu tybetańskiego", Dalajlama odbiera Złoty Medal Kongresu w Waszyngtonie. Podobne zapewnienia - i apele do prezydenta Hu Jintao o zaproszenie przywódcy Tybetu do Pekinu - powtarzają wręczający mu odznaczenie przewodniczący obu Izb oraz prezydent Stanów Zjednoczonych, który po raz pierwszy pojawia się publicznie u boku Dalajlamy (i dzień wcześniej spotyka się z nim prywatnie w Białym Domu). „Jesteśmy wściekli - mówi dziennikarzom sekretarz partii TRA Zhang Qingli. - Jeśli on może otrzymać taką nagrodę, to musi znaczyć, że na świecie nie ma sprawiedliwości ani dobrych ludzi". Władze w Lhasie kategorycznie zakazują Tybetańczykom świętowania i wprowadzają nadzwyczajne środki bezpieczeństwa. Policja ściera się z mnichami, którzy symbolicznie manifestują radość, na przykład bieląc ściany świątyń czy odpalając sztuczne ognie. LPZ na tydzień odcina od świata lhaski Drepung, a w nim setki mnichów i pielgrzymów. Niezależne źródła informują o rannych i wielu aresztowaniach.
18 października 2007
„Samozwańczy duchowy przywódca najwyraźniej zapomniał o własnej tożsamości, zhańbił swoją religię i znów wdał się w politykę" - komentuje rządowa agencja Xinhua.
LPZ otwiera ogień do grupy tybetańskich uchodźców na przełęczy Nangpa-la.
21 października 2007
Po osiemnastu i pół roku więzienie Czuszur opuszcza Ngałang Phulczung - ostatni z „dziesiątki z Drepungu", skazany między innymi za opublikowanie przekładu Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka.
24 października 2007
Według hongkońskich analiz w ChRL jest już 345 tysięcy (dolarowych) milionerów i 108 - rok wcześniej tylko 15 - miliarderów: najwięcej na świecie po USA.
28 października 2007
Centralna Komisja ds. Populacji i Planowania Rodziny informuje, że na skutek zanieczyszczenia środowiska od 2001 roku liczba dzieci z wadami wrodzonymi wzrosła o 40 procent (do niemal sześciu procent urodzeń - wskaźnik dwa razy wyższy od światowej średniej), dotykając co dziesiątej chińskiej rodziny.
29 października 2007
Proces Rongje Adraka przed Pośrednim Sądem Ludowym TPA Kardze: „Krzyknąłem »Niech żyje Dalajlama« i apelowałem o uwolnienie tybetańskich więźniów politycznych, za co zostałem zatrzymany, a potem formalnie aresztowany. Zrobiłem to dlatego, że w Tybecie nie ma człowieka, który nie darzyłyby Dalajlamy wiarą, nie był wobec niego lojalny i nie pragnął go ujrzeć. Propagandyści chińskiego rządu twierdzą tymczasem, że Tybetańczycy w Tybecie nie chcą go widzieć i przestali w niego wierzyć. To kłamstwo, a nam odebrano wolność mówienia o tym". „Próbowaliście obalić Chińską Republikę Ludową. Dalajlama, któremu życzycie długiego życia i powrotu do Tybetu, spiskuje z różnymi zagranicznymi przywódcami i organizacjami w celu podzielenia kraju. Za sprawą waszego podjudzania zebrało się ponad tysiąc mieszkańców Lithangu i wtargnęło na teren placówki rządowej. Musicie ponieść pełną odpowiedzialność za te działania", odpowiada sędzia.
Pierwsze „oficjalne", publiczne - a wedle chińskiego MSZ „obrzydliwe" - spotkanie Dalajlamy z premierem Kanady. Pekin reaguje wedle ostatniego scenariusza z Australii, Austrii, Niemiec i USA - szantażami i groźbami.
31 października 2007
Przedstawiciel administracji USA ujawnia, że pod presją Pekinu władze Nepalu uniemożliwiły przesiedlenie pięciu tysięcy tybetańskich uchodźców do Stanów Zjednoczonych.
listopad 2007
Kilkutygodniowy protest tybetańskich nauczycieli ze szkół wiejskich w Rebgongu, w Qinghai, którzy zarabiają do dziesięciu razy mniej od pracowników etatowych, zatrudnianych nie przez władze lokalne, a państwo - i nie są w stanie zarobić na swoje utrzymanie.
1 listopada 2007
Chiny ogłaszają, że „nie będą tolerować nieautoryzowanych protestów" w czasie Igrzysk Olimpijskich.
5 listopada 2007
Chiński koncern PetroChina wyprzedza amerykańskich konkurentów i staje się najcenniejszą firmą na światowych giełdach, wartą bilion dolarów.
8 listopada 2007
„Technologicznie i finansowo jesteście gigantami, moralnie - karłami", Komisja Spraw Zagranicznych Kongresu USA przesłuchuje szefów koncernu Yahoo, którego współpraca z władzami ChRL skończyła się więzieniem dla chińskich „cyberdysydentów".
14 listopada 2007
Władze chińskie zapowiadają zbudowanie w ciągu dwóch lat nowej dzielnicy Lhasy - dodatkowe 42 km kwadratowe, czyli 70 procent dotychczasowej powierzchni miasta - dla 110 tysięcy mieszkańców.
20 listopada 2007
Pośredni Sąd Ludowy w Kardze skazuje Rongje Adraka - koczownika z Lithangu, który w sierpniu wznosił okrzyki na cześć Dalajlamy - na osiem lat więzienia i odbiera mu prawa polityczne na cztery lata. Trzej inni Tybetańczycy zatrzymani za organizowanie protestów przeciwko jego aresztowaniu otrzymują kary od dziesięciu do trzech lat więzienia.
20 listopada 2007
Policja zatrzymuje trzech mnichów, którzy wdali się w sprzeczkę z chińskim sprzedawcą w Nagczu (chiń. Naqu). Setki Tybetańczyków bezskutecznie domagają się ich zwolnienia, ścierają się z policją i niszczą chińskie sklepy oraz budynki rządowe. Władze ściągają wojsko i na kilka dni odcinają region od świata.
29 listopada 2007
Agencja Xinhua informuje, że „specjalny, szybki pociąg" po raz pierwszy przywiózł do Tybetu oddziały żołnierzy AL-W.
Guo Jinlong, były sekretarz partii TRA, zostaje mianowany burmistrzem Pekinu.
10 grudnia 2007
MKOl odrzuca apel tybetańskich uchodźców o dopuszczenie ich do udziału w Igrzyskach Olimpijskich w Pekinie.
11 grudnia 2007
W odpowiedzi na apel Dharamsali o zainteresowanie ONZ losem Tybetańczyków, chińskie MSZ informuje, że Dalajlama „śni o przywróceniu strasznego, mrocznego feudalizmu".
17 grudnia 2007
Tybetańska poetka Oser - tworząca „w centrum najważniejszej batalii naszych czasów o wolność słowa" - zostaje uhonorowana nagrodą Związku Pisarzy Norweskich.
Bank Światowy orzeka, że oficjalnie przyjmowana wielkość gospodarki ChRL jest przeszacowana o 40 procent.