Tybet: Stare duchy, nowe duchy Helsińska Fundacja Praw Człowieka Warszawa, 2000 Okładka: Wielkie Œwięto Modlitwy w Lhasie, Monlam Czenmo, tradycyjnie kończyło się wyœcigami konnymi oraz zawodami strzeleckimi i łuczniczymi na równinie Drapczi. Z tej okazji żołnierze przywdziewali starożytne zbroje z czasów podbojów tybetańskiego imperium (fot. Dolan i Tolstoy, 1943). Dziœ w tym miejscu stoi więzienie nr 1 TRA, potocznie nazywane „Drapczi” (for. Š Tibet Images). Ngałang Sangdrol, zdjęcie z więzienia, fot. Departament Bezpieczeństwa tybetańskiego rzšdu emigracyjnego.

Na bezdrożach Qinghai
Œcielš się szkielety
Nowe duchy krzyczš: „Krzywda!”
Stare tylko płaczš

Du Fu (712-770)
 

Wiersz chińskiego poety mówi o klęsce zadanej Chinom przez armię tybetańskiego imperium. Dziœ Qinghai, Kraina Zachodniego Morza, czyli tybetańska prowincja Amdo, jest regionem o największym „nasyceniu” obozami laogai. Rdzenni mieszkańcy, Tybetańczycy i Mongołowie, sš tu już mniejszoœciš.
 

Oddajemy Czytelnikowi kolejny wybór tekstów o Tybecie. Składajš się nań raporty niezależnych organizacji pozarzšdowych (Tibet Information Network, Tybetańskie Centrum Praw Człowieka i Demokracji), agend rzšdowych (Tybetański Rzšd Emigracyjny, Departament Stanu USA) oraz œwiadków i ofiar represji ChRL w Tybecie. Chcšc przedstawić możliwie pełny obraz sytuacji, zaproponowaliœmy ambasadzie ChRL w Warszawie opublikowanie materiału przygotowanego przez stronę chińskš. Choć zobowišzaliœmy się do wydania go bez żadnych skrótów, zmian i przypisów, czekamy na odpowiedŸ od 1997 roku. Mamy nadzieję, że obficie cytowane tu chińskie dokumenty i oficjalne publikacje przybliżš Czytelnikowi stanowisko i poglšdy Pekinu. (...)

Pragniemy podziękować panu Chhime R. Chhoekyapie, przedstawicielowi Jego Œwištobliwoœci Dalajlamy na Europę Œrodkowo-Wschodniš, pani Kate Saunders z Tibet Information Network oraz pani Jolancie Dobosz z Wydawnictwa EM, których życzliwa pomoc umożliwiła wydanie tej ksišżki.

Spis treœci

XIV Dalajlama:
Słowa Prawdy

Tibet Information Network:
Rukhag 3: Mniszki z więzienia Drapczi
Zło społeczne: Prostytucja i pornografia w Lhasie
Polityka przenoszenia ludnoœci

Tybetańskie Centrum Praw Człowieka i Demokracji:
Opowieœci grozy: Tortury w Tybecie

Palden Gjaco i Cering Szakja:
Ogień pod œniegiem

Dziamjang Norbu:
Thupten Ngodup

Agja Rinpocze:
Relacja

XVII Karmapa:
Radosne pragnienie

Departament informacji i stosunków zagranicznych:
Fakty mówiš za siebie
Polityka Chin w Tybecie. Walka na œmierć i życie ze starożytnš cywilizacjš.

Departament Stanu USA:
Raport

Tibet Information Network:
Zmiana warty