Teksty. Z perspektywy Tybetańczyków

wersja do druku

Share

Totem „narodowej jedności”

Oser

 

Tego jeszcze nie było, od 1949 roku. Z okazji sześćdziesiątych urodzin Chińskiej Republiki Ludowej na Tiananmen wyrósł szereg pięćdziesięciu sześciu jaskrawych „filarów narodowej jedności". Symbol równości, jedności i harmonijnych relacji tyluż nacji wzniesiono w związku z zeszłorocznym „incydentem tybetańskim" i świeżym „incydentem ujgurskim". Tybetańczycy i Ujgurzy stali się najbardziej chwiejnymi elementami lasu tyczek. Eksplozja tłumionego niezadowolenia i kryzys w stosunkach między różnymi grupami etnicznymi wywołały gorączkowe poruszenie wśród rządzących - od szczebla centralnego do samego dołu. Po pierwsze, tam, gdzie doszło do niepokojów, uruchomiono potężną, autorytarną machinę, oddając pod kontrolę wojska całe połacie kraju. Po drugie, posłużono się starą aktorską techniką, polegającą na szybkim zmienianiu masek. Kiedy występują przed audytorium międzynarodowym, wychodzą ze skóry, żeby sprowadzić wszystko do „oszałamiających fajerwerków i lampionów, rozświetlających niebo i harmonię kokieteryjnych tańców braci i sióstr należących do mniejszości".

 

Pięćdziesiąt sześć filarów symbolizuje proklamowaną przez Mao Zedonga „wielką jedność wszystkich mniejszości". Rządowa agencja Xinhua nazwała je „pierwotnymi totemami należącymi do każdego obywatela Republiki Ludowej": „Filar taki przeobraża najskrytsze marzenia mniejszości w totem emanujący świętą mocą. Nasze serca, które biją dla wielkiego dzieła budowania powszechnego dostatku, współgrają z głębią historii i ducha totemu". Wydaje się jednak, że „totemy" mają więcej wspólnego z ludami pierwotnymi i wczesnym stadium rozwoju rodzaju ludzkiego. Ich kult jest elementem wierzeń różnych plemion, a nie chińskich komunistów, którzy mienią się agnostykami oraz piewcami nowoczesności i postępu - oni powinni cisnąć je na śmietnik historii, a nie wykorzystywać do zaszczepiania masom zabobonów. Oczywiście, jeśli spojrzymy na rzecz wnikliwie, przekonamy się, że powiewają sztandarem ateizmu po to tylko, by zarazić świat swoją religią. Poczynając od Mao budowali „duchową bombę atomową", aby, jak ujęła to Hannah Arendt, pod pozorem przekraczania granic nacjonalizmu budować nacjonalizm nowy.

 

Żadne rozmiary i blaski filarów jedności nie przesłonią jednak manipulacji władz, które próbują zaprzeczać rzeczywistości. Jeśli już, podkreślają tylko głębię kryzysu. Posuwanie się zbyt daleko jest tak samo szkodliwe jak zaniechanie. Ukrywanie obnaża, a przemądrzałość naraża na śmieszność. Większe i mniejsze protesty, które przetoczyły się w tym i zeszłym roku przez Tybet, Xinjiang i inne regiony mniejszościowe, nie są rezultatem nikczemnego spisku. Póki rządzący naprawdę nie uwierzą w ideę „równości, jedności i harmonii" i nie zaczną jej szczerze realizować, analizując i rozwiązując prawdziwe problemy, póty propaganda i teatralna dekoracja pięćdziesięciu sześciu filarów będą dla nas tylko kolejną lekcją o charakterze tego kraju.

 

Pewien sinolog stwierdził, że kształt owych czerwonych kolumn przywodzi na myśl wyłącznie Rzymskie Imperium oraz czysto imperialną żądzę podboju. Chińskiemu wieśniakowi skojarzyły się ze złotymi maczugami Małpiego Króla - każda do okładania innej mniejszości. Znajomy intelektualista opowiedział mi o spektaklu w Wielkiej Hali Ludowej, podczas którego „tłum ludzi w narodowych strojach mniejszości tańczył, śpiewał i chórem sławił". „Czyż to nie nowoczesna wersja imperium - zapytał - które napawa się wiernopoddańczym hołdem państw wasalnych? Jaki kraj pozwoliłby sobie dzisiaj na żmudne selekcjonowanie grupy ludzi reprezentujących wszystkie mniejszości, przebieranie ich w dawno zapomniane szaty i ozdoby, i kazał im ekstatycznie tańczyć w stolicy? Do głowy przychodzi mi tylko Związek Sowiecki i parady mniejszości przed podium z »ojcem« ich wszystkich, Józefem Stalinem". Tyle że tamtego imperium dawno już nie ma.

 

 

Pekin, 12 października 2009

 

 

 

 

 

                 Tybetańczycy                                              Ujgurzy

 

Home Aktualności Raporty Teksty Archiwum Linki Pomoc Galeria
 
NOWA STRONA (od 2014 r.)